G‘O‘ZANING G.HIRSUTUM L. TURIGA MANSUB OTA-ONA SHAKLLARI VA F1 DURAGAYLARIDA HOSIL SHOXLARI SONI BELGISINING IRSIYLANISHI VA O’ZGARUVCHANLIGI
Keywords:
Kalit so‘zlar: g‘o‘za, simpodial shoxlar, G.hirsutum L., nav, namuna, duragay, belgilar irsiylanishi, o‘zgaruvchanligi., Keywords: cotton, sympodial branches, Gossypium hirsutum L., variety, sample, hybrid, trait inheritance, variability., Ключевые слова: хлопчатник, симподиальные ветви, Gossypium hirsutum L., сорт, образец, гибрид, наследование признаков, изменчивость.Abstract
Annotatsiya. Mazkur tadqiqotda g‘o‘zaning Gossypium hirsutum L. (G. hirsutum L.) turiga mansub ota-ona shakllari va F1 duragaylarida hosil (simpodial) shoxlari soni belgisining nasldan-naslga o‘tishi va o‘zgaruvchanligi bilan bog‘liq ayrim genetik qonuniyatlarni ochishga bag‘ishlangan ilmiy natijalar ko‘rsatilgan. Hosildorlikni ta’minlovchi asosiy xo‘jalik belgilardan hisoblanadigan simpodial shoxlari sonining irsiylanishi va o‘zgaruvchanligini genetik tahlil qilish natijasida, chatishtirish uchun olingan ota-ona navlari ichida belgi bo‘yicha eng yaxshi o‘rtacha ko‘rsatkich Buxoro-102 (M=12.6), Lidia (M=12.5) hamda Guliston va S-6575 (M=12.4) navlarida aniqlandi. Duragaylash usuli orqali olingan F1 duragaylardan esa o‘rganilgan belgining irsiylanishi va o‘zgaruvchanligi bo‘yicha eng yuqori ko‘rsatkichni F1 Xitoy-44 x C-6580 duragay kombinatsiyasi namoyon qildi (M=14.4).
Annotation. This study presents scientific findings aimed at uncovering certain genetic patterns related to the inheritance and variability of the number of fruiting (sympodial) branches in parental lines and F1 hybrids of Gossypium hirsutum L. The number of sympodial branches, one of the key agronomic traits contributing to yield, was genetically analyzed for its inheritance and variability. Among the parental varieties used for crossing, the best average indicators for this trait were observed in Bukhara-102 (M=12.6), Lidia (M=12.5), and Guliston and S-6575 (M=12.4).
Among the F1 hybrids obtained through crossing, the highest values for inheritance and variability of the studied trait were demonstrated by the F1 hybrid combination of F1 Xitoy-44 x C-6580 (M=14.4).
Аннотация. В настоящем исследовании представлены научные результаты, направленные на выявление некоторых генетических закономерностей, связанных с наследованием и изменчивостью признака количества плодовых (симподиальных) ветвей у родительских форм и гибридов первого поколения F1 вида Gossypium hirsutum L.
Симподиальные ветви являются одним из основных хозяйственно-ценных признаков, определяющих урожайность. Генетический анализ показал, что среди родительских сортов, использованных для скрещивания, наилучшие средние показатели по данному признаку имели сорта Бухара-102 (M=12.6), Лидия (M=12.5), а также Гулистан и С-6575 (M=12.4).
Среди гибридов F1 наивысшие показатели по наследованию и изменчивости изучаемого признака продемонстрировал гибрид F1 Xitoy-44 x C-6580 (M=14.4).