ПРОБЛЕМЫ ПРИМЕНЕНИЯ ФОРС-МАЖОРА И HARDSHIP В МЕЖДУНАРОДНЫХ КОММЕРЧЕСКИХ КОНТРАКТАХ
Keywords:
Kalit so‘zlar: fors-major, hardship, Suvaysh kanali, xalqaro tijorat shartnomasi, CISG, UNIDROIT tamoyillari, arbitraj amaliyoti, majburiyatni bajara olmaslik, holatlarning o‘zgarishi, transchegaraviy logistika., Ключевые слова: форс-мажор, hardship, Суэцкий канал, международный коммерческий контракт, CISG, Принципы УНИДРУА, арбитражная практика, невозможность исполнения, изменение обстоятельств, трансграничная логистика., Keywords: force majeure, hardship, Suez Canal, international commercial contract, CISG, UNIDROIT Principles, arbitral practice, impossibility of performance, change of circumstances, cross-border logistics.Abstract
Ushbu ish xalqaro tijorat shartnomalarida fors-major va hardship (keskin og‘ir sharoitlar) tushunchalarining huquqiy mohiyatini tahlil qiladi. 2021-yilda yuz bergan Suvaysh kanali blokadasi misolida majburiyatlarni bajara olmaslik bilan ularning haddan tashqari qiyinlashuvi o‘rtasidagi farq yoritiladi. CISG, UNIDROIT tamoyillari va xalqaro arbitraj amaliyoti (ICC, UNCITRAL) asosida tahlil olib boriladi. Germaniya va Fransiya huquqiy yondashuvlariga alohida e’tibor qaratilgan. Xulosa sifatida kutilmagan holatlarni huquqiy tartibga solish bo‘yicha yondashuvlarni uyg‘unlashtirish zarurligi ko‘rsatilib, kelajakdagi unifikatsiya uchun tavsiyalar beriladi.
Настоящая работа посвящена анализу правовой природы форс-мажора и hardship в международных коммерческих договорах. На основе кейса блокировки Суэцкого канала в 2021 году исследуется разграничение между абсолютной невозможностью исполнения обязательства и его чрезмерным обременением. В работе анализируются положения CISG, Принципов УНИДРУА, а также практика международных арбитражей (ICC, UNCITRAL). Отдельное внимание уделено правовым подходам Франции и Германии. Делается вывод о необходимости гармонизации подходов к непредвиденным обстоятельствам и предложены рекомендации для будущей унификации.
This paper analyzes the legal nature of force majeure and hardship in international commercial contracts. Using the 2021 Suez Canal blockage as a case study, it explores the distinction between absolute impossibility of performance and excessive burden. The research examines CISG provisions, UNIDROIT Principles, and arbitral practice (ICC, UNCITRAL), with specific attention to legal approaches in France and Germany. The conclusion emphasizes the need for harmonized regulation of unforeseen circumstances and offers recommendations for future legal unification.