SURXON DAVLAT QO‘RIQXONASI HUDUDIDA TARQALGAN CAREX L. TURKUMI TURLARINING BIOEKOLOGIYASI VA TARQALISHI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Cerex L., turkum, Surxon, oila, flora, tog’, adir, turkum, tur, qoʻriqxona, qorabosh.Abstract
Annotatsiya. Cyperaceae L. (hiloldoshlar) oilasi dunyodagi gulli o‘simliklar oilalari orasida eng yirik turkumlardan biri bo‘lib, Carex L. turkumining yer yuzida 2328 ta turi [12], O'rta Osiyoda 81ta turi [1], Ozbekistinda 43ta turi [2], Surxondaryoda 21 ta turi mavjud. Ushbu turkum har qanday sharoitga moslashuvchan kosmopolit tarqalishga ega bo‘lib, bu turkumni areali cheklanmagan. Shimoliy yarimsharning mo‘tadil mintaqalarida nisbatan yuqori tur boyligiga ega. Ushbu maqola Surxon davlat qoʻriqxonasida tarqalgan Carex L. turkumining taksonomik sharhini taqdim etadi, shu jumladan, ushbu fitogeografik hududda mavjud bo‘lgan tur boyligini va ularning subgenera bo‘yicha taqsimlanishini ko‘rib chiqadi. Surxon davlat qoriqxonasi hududida ushbu turkumning 6 ta turi uchraydi va quyida bu turlarga biologik tavsif berib o'taman.
References
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Определитель растений Средней Азии. T.5. Ташкент Фан, 1974.
2. Флора Узбекистана том 1. Издательство "Маьнавият" Ташкент 1955.
3. Невиский. К.Ш., Бешко Н.Ю., Попов В.A. Ботaник геогрaфичеcкое невский С.А. Материалы к флоре Кугитангтау и его предгорий. В кн. Флора и систематика высших растений – М., Л.: Изд. АН СССР, 1937– С.
4. Тожибaев К.Ш., Бешко Н.Ю., Попов В.A. Ботaнико-геогрaфичеcкое рaйонировaние Узбекиcтaнa // Ботaничеcкий журнaл, т. 101, вып. 10, 2016. – C. 1105-1132.
5. Хасанов Ф.О. Краткий очерк растительности Кугитанга // Тез. докл. юбил. науч. конф. молодых ученых и спец-тов посев 60-летию ЛКСМ Узб-на, 1985. – С. 167-168.
6. Ибрагимов Акрам Жавлиевич. Сурхон Давлат Қўриқхонасининг Флораси (Кўҳитанг Тизмаси), Дис канд. биол. наук., Тошкент-2010.
7. Флора СССР том 3. В 6-е годы. – М., Л.: Изд. Академия наук СССР, 1934-1964.
8. Ачилова Наргиза Тухтаназаровна. Сурхон-Шеробод ботаник-географик раиони флораси. Дис канд. биол. Наук. 03.00.05-Ботаника, Карши-2021.
9. Juramurodov, I., Uralov, R., Makhmudjanov, D., et all. (2025). Assessment of plant diversity in the Surkhan-Sherabad Region, Uzbekistan by grid mapping. Journal of Arid Land, 17(3), 394–410.
Foydalanilgan internet saytlari
10. https://powo.science.kew.org/
11. https://www.plantarium.ru/
12. https://www.The World Flora Online.org/