MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI O‘RGANILAYOTGAN TIL MAMLAKATI MADANIYATI, ADABIYOTI VA URF-ODATLARI BILAN TANISHTIRISHNING PEDAGOGIK AHAMIYATI
Abstract
Bugungi globallashuv davrida xorijiy tillarni o‘rganish va o‘rgatish masalasi barcha darajadagi ta’lim muassasalari uchun dolzarb masalaga aylanib bormoqda. Xususan, maktabgacha ta’lim muassasalarida xorijiy tilni o‘qitishga bo‘lgan e’tibor so‘nggi yillarda sezilarli darajada ortdi. Bu esa yosh avlodning lingvistik ko‘nikmalarini shakllantirish bilan bir qatorda, ularning madaniyatlararo muloqotga tayyor, tolerant va ochiq fikrli bo‘lib ulg‘ayishida muhim rol o‘ynaydi. Erta yoshda boshlangan til o‘rganish jarayoni bolalarning nafaqat eshitish, so‘zlash, o‘qish va yozish ko‘nikmalarini rivojlantiradi, balki ularda boshqa xalqlar madaniyati, adabiyoti, an’analari va urf-odatlariga nisbatan hurmat va qiziqish uyg‘otadi.Xorijiy tillarni o‘rganish orqali bola yangi til bilan birga, uning ortida turgan butun bir millatning dunyoqarashi, qadriyatlari va ijtimoiy hayoti bilan tanishadi. Bu jarayon esa yosh avlodda tolerantlik, mehr-oqibat, madaniyatlararo muloqotga ochiqlik va xalqaro tushunuvchanlik kabi fazilatlarni shakllantirishga xizmat qiladi. Ayniqsa, bugungi kunda jamiyatda kommunikativ salohiyati yuqori, chet tillarini yaxshi biladigan, zamonaviy axborot manbalaridan foydalana oladigan, o‘z fikrini erkin ifoda eta oladigan yoshlarni tarbiyalash davlat siyosatining ustuvor yo‘nalishlaridan biriga aylangan.Maktabgacha yoshdagi bolalar tabiatan taqlidga moyil, eshitgan va ko‘rganlarini tezda qabul qiladigan, yangi bilimlarni o‘zlashtirishga ochiq bo‘lgan guruh sanaladi. Shuning uchun aynan shu davrda chet tilini o‘rganishni boshlash bola uchun katta afzalliklar yaratadi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatmoqdaki, 3–6 yosh oralig‘ida bola miyasi yangi tilni ona tilidek darajada tez va samarali o‘zlashtira oladi. Bu yoshdagi bolalarda talaffuzni to‘g‘ri shakllantirish, yangi so‘zlarni eslab qolish va turli situatsiyalarda foydalanish ko‘nikmalari tez rivojlanadi. Shu sababli xorijiy tilni maktabgacha yoshda o‘rgatish nafaqat mumkin, balki zarur hamdir.Bundan tashqari, xorijiy tillarni o‘rgatish maktabgacha ta’lim jarayonining boshqa tarkibiy qismlari – rasm, musiqa, jismoniy tarbiya, nutqni rivojlantirish kabi faoliyat turlari bilan uyg‘unlashgan holda olib boriladi. Bu integratsiyalashgan yondashuv orqali bolada ko‘p qirrali ko‘nikmalar shakllanadi, o‘quv jarayoni esa qiziqarli, interaktiv va samarali tus oladi.
