ARAB TILI VA O’ZBEK TILI O’ZARO TA’SIRINING MADANIY-LISONIY ASOSI
Keywords:
Kalit so‘zlar: arab tili, o‘zbek tili, madaniy-lisoniy ta’sir, leksik o‘zlashmalar, islom madaniyati, arab yozuvi, diniy terminologiya, tarixiy til aloqalari, arabcha so‘zlar, til va tafakkur, sintaktik uyg‘unlik.Abstract
Annotatsiya: Ushbu maqolada arab va o‘zbek tillari o‘rtasidagi madaniy hamda lisoniy aloqalar tarixiy va lingvistik nuqtai nazardan o‘rganiladi. Asosiy e’tibor arab tilining o‘zbek tiliga diniy, axloqiy, ilmiy va ijtimoiy sohalardagi ta’siriga qaratiladi. Arab tili orqali o‘zbek tiliga kirib kelgan leksik birliklar, atamalar, yozuv tizimi va tafakkur shakllari tahlil qilinadi. Shuningdek, arab yozuvida yaratilgan asarlar, madrasalar va islomiy ta’lim orqali bu ta’sir qanday mustahkamlangani ko‘rsatib o‘tiladi. Maqola yakunida arab va o‘zbek tillari o‘rtasidagi o‘zaro ta’sir zamonaviy davrda ham davom etayotgani ta’kidlanadi. Tadqiqot natijalari arabshunoslik, o‘zbek tilshunosligi va madaniyatshunoslik uchun nazariy va amaliy ahamiyatga ega.
References
1. Matlatipov G., Karimova M. (2023). Designing a Tree-Based Model for Analyzing the Syntax of Uzbek Language Sentences. International Journal of Linguistics, Vol. 9, No. 2, pp. 45-58.
2. Rustamov A. E. (2025). Features of Conditional Constructions in Arabic Scientific Texts. Journal of Middle Eastern Languages, Vol. 12, No. 1, pp. 15-29.
3. Zubaydova N. (2023). Syntactic-Semantic Analysis of Locative Syntax in English and Uzbek Languages. Linguistic Studies, Vol. 18, No. 3, pp. 102-117.
4. Khoshimova M. (2024). Analysis of Lexical Words Adapted from Arabic to Uzbek. Uzbek Linguistics Review, Vol. 7, No. 4, pp. 78-92.
5. Yusufov A. (2023). Arabcha o‘zlashmalarning o‘zbek tilidagi semantik o‘rni. Til va Adabiyot Ilmi, Toshkent, No. 3, pp. 34-48.
6. Nazarov D. (2024). Arab tili va o‘zbek tilining tarixiy aloqalari. O‘zbekiston Tilshunosligi Jurnali, Vol. 15, No. 1, pp. 20-35.
7. Rahimova L. (2025). Arab yozuvi va o‘zbek tilining rivojlanishiga ta’siri. Markaziy Osiyo Tilshunosligi, Vol. 6, No. 2, pp. 55-70.
8. Karimov B. (2023). Islom madaniyatining o‘zbek tiliga lisoniy ta’siri. Tilshunoslik Tadqiqotlari, Vol. 10, No. 1, pp. 13-27.
9. Saidov M. (2024). Arabcha so‘zlarning o‘zbek tilidagi uslubiy roli. Madaniyat va Til, Vol. 8, No. 4, pp. 41-56.
10. Tursunov S. (2023). Til almashinuvi va madaniyatlararo bog‘liqlik. Linguistic Research, Vol. 11, No. 3, pp. 60-74.
