KITOBXONLIK MADANIYATINING AHAMIYATI VA RAQAMLI DAVRDA KITOBNING QADRI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Kitobxonlik madaniyati, raqamli davr, chuqur o‘qish, media va axborot savodxonligi, madaniy capital, e-kitob va audiokitob, axborot ortig‘i, kutubxona ekotizimi, ta’lim siyosati, oila va maktab hamkorligi.Abstract
Annotatsiya: Maqolada kitobxonlik madaniyatining shaxsiy rivojlanish, ijtimoiy kapital va madaniy uzviylikni ta’minlashdagi o‘rni, shuningdek, raqamli davr sharoitida kitobning qadri masalasi tahlil qilinadi. Raqamli platformalar, qisqa formatli kontent va algoritmik lentaning o‘qish odatlariga ko‘rsatadigan bosimi “chuqur o‘qish” amaliyotini zaiflashtirayotgan bir paytda, kitobning diqqatni jamlash, tanqidiy tafakkur va ma’naviy-idrokiy tajribani boyitishdagi noyob funksiyasi qayta talqin etiladi. Tadqiqotda nazariy tahlil (madaniy kapital, media-ekologiya, o‘qish psixologiyasi), normativ-huquqiy va statistik manbalarni sintez qilish, shuningdek, kutubxona va maktab amaliyotlaridan olingan kuzatuvlar asosida konseptual yondashuv taklif etiladi. Maqola natijasida “kitobxonlik ekotizimi” tushunchasi kengaytiriladi va unda motivatsiya, infratuzilma hamda kompetensiyalar o‘zaro bog‘langan uch yoqlama model sifatida asoslanadi. Amaliy jihatdan oila–maktab–kutubxona–media hamkorligi, raqamli gigiyena, o‘quv dasturlarida uzun matnlar ulushi, e-resurslar bilan an’anaviy kitobning komplementarligi hamda audiokitoblar imkoniyatlaridan samarali foydalanish bo‘yicha tavsiyalar beriladi. Xulosalar ta’lim siyosati, kutubxona boshqaruvi va pedagogik amaliyot uchun qo‘llanilishi mumkin.
References
1. Karimov, I.A. (1996). Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch. Toshkent: Ma’naviyat.
2. Jo‘rayev, A. (2018). Kitobxonlik madaniyatining shakllanishi va rivoji. Toshkent: Fan.
3. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Kitob mahsulotlarini nashr etish va tarqatish tizimini rivojlantirish, kitob mutolaasi va kitobxonlik madaniyatini oshirish bo‘yicha komissiya tuzish to‘g‘risida”gi Qarori. (2017).
4. Xolbekov, D. (2020). Raqamli davr va o‘quv madaniyati: muammo va imkoniyatlar. Toshkent: Innovatsiya.
5. To‘xtayev, B. (2021). “Elektron kitoblar va ularning kitobxonlikka ta’siri”. Ma’naviyat va ma’rifat jurnali, №3, 45-52.
6. UNESCO (2019). Reading in the Digital Age: Opportunities and Challenges. Paris: UNESCO Publishing.
7. Anderson, P. (2020). Digital Reading and the Future of Books. New York: Routledge.
