TRAGEDIYANING POETIK ARXETIPI VA FOJIAVIYLIK KONSEPSIYASINING ESTETIK EVOLYUTSIYASI
Keywords:
Kalit so‘zlar: tragediya, fojiaviylik, poetik arxetip, katarsis, adabiy-estetik taraqqiyot, modernizm, antik davr, Ключевые слова: трагедия, трагизм, поэтический архетип, катарсис, литературно-эстетическое развитие, модернизм, античность, Keywords: tragedy, tragic, poetic archetype, catharsis, literary-aesthetic development, modernism, antiquityAbstract
Annotatsiya: Ushbu maqolada tragediya janrining poetik arxetipi va fojiaviylik konsepsiyasining antik davrdan to modernizmga qadar bo‘lgan estetik evolyutsiyasi tahlil qilinadi. Tadqiqotda fojiaviylikning shakllanishida falsafiy, ijtimoiy va adabiy mezonlar o‘zaro uyg‘unlashgan holda har bir adabiy davrda o‘ziga xos talqin kasb etgani ko‘rsatiladi. Antik yunon adabiyotidagi katarsis tushunchasidan tortib, modernizmda insonning mavjudlikdagi iztiroblarigacha bo‘lgan tragik ifoda shakllari poetik tipologiyalar asosida izohlanadi. Shuningdek, maqolada tragik qahramonning o‘zgaruvchan arxetipi va estetik ifoda vositalarining tarixiy dinamikasi tahlil etiladi.
Аннотация: В статье рассматривается поэтический архетип трагедии и эстетическая эволюция концепта трагического от античности до модернизма. Исследование показывает, что формирование трагического основывается на синтезе философских, социальных и литературных факторов, и в каждом литературном периоде приобретает уникальную трактовку. От понятия катарсиса в древнегреческой литературе до экзистенциальных переживаний в модернизме прослеживается динамика поэтических форм выражения трагического. Также анализируется трансформация архетипа трагического героя и историческая изменчивость эстетических средств выражения.
Abstract: This article explores the poetic archetype of tragedy and the aesthetic evolution of the concept of the tragic from antiquity to modernism. The study demonstrates how the formation of the tragic is shaped by the synthesis of philosophical, social, and literary factors, each era offering its own unique interpretation. From the notion of catharsis in ancient Greek literature to existential anguish in modernist texts, the poetic expressions of tragedy are analyzed through literary typologies. The paper also examines the transformation of the tragic hero's archetype and the historical development of aesthetic means of expression.