ISHLAB CHIQARISH XARAJATLARI O‘ZGARISHIGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR

Abstract

Ishlab chiqarish jarayoni iqtisodiyotning muhim tarkibiy qismlaridan biri bo‘lib, u xarajatlarni belgilovchi bir qancha omillarni o‘z ichiga oladi. Ushbu omillar ishlab chiqarish samaradorligini, mahsulot narxini va korxonaning umumiy foydasini bevosita ta’sir qiladi. Birinchi omil - xom ashyo narxlari. Ishlab chiqarishda foydalaniladigan xom ashyo narxlari, ishlab chiqarish xarajatlarining asosiy qismini tashkil etadi. Xom ashyo narxlarining o‘zgarishi, ishlab chiqaruvchilar uchun to‘g‘ridan-to‘g‘ri xarajatlarni oshirishi yoki kamaytirishi mumkin. Masalan, neft yoki metall kabi asosiy xom ashyo narxlarining ko‘tarilishi, energiya va materiallar xarajatlarini oshirib, mahsulot narxining oshishiga olib keladi. Bunday vaziyatda ishlab chiqaruvchilar o‘z narx siyosatini qayta ko‘rib chiqishga majbur bo‘lishadi. Boshqa tomondan, xom ashyo narxlarining pasayishi esa ishlab chiqarish xarajatlarini kamaytirib, raqobatbardoshlikni oshirish imkonini beradi.