QASHQADARYO G‘ARBIDAGI TOG‘ TUZILMALARI FOYDALI QAZILMALARIDAN FOYDALANISHNING GEOGRAFIK XUSUSIYATLARI

Authors

  • Sultonov Shuxrat Adxamovich Author

Keywords:

Kalit so‘zlar: Togʻli hudud, geologik tuzilish, Qashqadaryo viloyati, foydali qazilmalar, kuchlanish zonalari, karst, gidrogeologiya, Tyubegatan koni., Keywords: Mountainous region, geological structure, Kashkadarya region, minerals, stress zones, karst, hydrogeology, Tyubegatan deposit., Ключевые слова: Горный регион, геологическое строение, Кашкадарьинская область, полезные ископаемые, зоны напряжения, карст, гидрогеология, месторождение Тюбегатан.

Abstract

Annotatsiya. Maqolada togʻli hududlarning geografik xususiyatlari, xususan, Qashqadaryo viloyatining janubi-gʻarbiy qismida joylashgan Tyubegatan konining geologik, gidrogeologik, stratigrafik va texnik-geologik shart-sharoitlari tahlil qilinadi. Tadqiqot davomida kon maydonining relyefi, geologik qatlamlar tarkibi, yer osti suvlarining tarqalishi va ularning kon ishlanmalariga ta’siri, shuningdek, karst jarayonlari kabi xavf omillari o‘rganildi. Maqolada togʻli hududlarda foydali qazilmalardan foydalanishning texnologik va ekologik jihatdan murakkabligi, yer osti kon ishlari jarayonida yuzaga keladigan geodinamik holatlar va ularni boshqarish mexanizmlari ko‘rib chiqilgan. Olingan natijalar togʻli hududdagi konlarni barqaror va xavfsiz o‘zlashtirish bo‘yicha ilmiy-amaliy tavsiyalarni ishlab chiqishda muhim ahamiyat kasb etadi.

Abstract. The article analyzes the geographical features of mountainous regions, in particular, the geological, hydrogeological, stratigraphic and technical-geological conditions of the Tyubegatan deposit located in the southwestern part of the Kashkadarya region. During the study, the relief of the deposit area, the composition of geological layers, the distribution of groundwater and their impact on mining operations, as well as risk factors such as karst processes were studied. The article considers the technological and ecological complexity of the use of minerals in mountainous regions, geodynamic situations arising during underground mining operations and mechanisms for their management. The results obtained are of great importance in developing scientific and practical recommendations for the sustainable and safe development of deposits in mountainous regions.

Аннотация. В статье анализируются географические особенности горных регионов, в частности геологические, гидрогеологические, стратиграфические и технико-геологические условия месторождения Тюбегатан, расположенного в юго-западной части Кашкадарьинской области. В ходе исследования изучались рельеф территории месторождения, состав геологических слоев, распространение подземных вод и их влияние на горные работы, а также такие факторы риска, как карстовые процессы. В статье рассматриваются технологическая и экологическая сложность использования полезных ископаемых в горных регионах, геодинамические ситуации, возникающие при подземных горных работах и механизмы их управления. Полученные результаты имеют большое значение при разработке научных и практических рекомендаций по устойчивому и безопасному освоению месторождений горных регионов.

Published

2025-06-17