QARDOSH TILLARDA TA’LIM BERILADIGAN MAKTABLARDA O‘ZBEK TILINI O‘QITISHNING DIDAKTIK ASOSLARI VA MUAMMOLARI

Authors

  • Embergenova Raushana Author

Keywords:

Kalit soʻzlar. O‘zbek tili, ikkinchi til, qardosh tillar, didaktik asoslar, lingvodidaktika, kommunikativ yondashuv, qiyosiy metod, o‘qitish muammolari, kompetensiya, raqamli texnologiyalar., Ключевые слова. Узбекский язык, второй язык, родственные языки, дидактические основы, лингводидактика, коммуникативный подход, сравнительный метод, проблемы обучения, компетенция, цифровые технологии., Keywords. Uzbek language, second language, related languages, didactic foundations, linguodidactics, communicative approach, comparative method, teaching problems, competence, digital technologies.

Abstract

Annotatsiya.  Mazkur ilmiy maqola O‘zbekiston Respublikasida davlat tili hisoblangan o‘zbek tilining ta’lim qardosh tillarda (qoraqalpoq, qozoq, turkman, qirg‘iz va boshqalar) olib boriladigan maktablardagi o‘qitilishining nazariy va amaliy jihatlariga bag‘ishlangan. Unda tilni ikkinchi til sifatida o‘zlashtirish jarayonining lingvodidaktik va psixologik asoslari, xususan, qardosh tillarning yaqinligidan kelib chiqadigan qiyosiy-kommunikativ yondashuv prinsiplari tahlil qilinadi. Muammolarni bartaraf etish uchun darsliklarni funksional-semantik yondashuv asosida takomillashtirish, zamonaviy interfaol va raqamli texnologiyalarni joriy etish hamda o‘qituvchilarning malakasini oshirishga doir aniq ilmiy-metodik tavsiyalar beriladi. Maqola natijalari o‘zbek tilini ikkinchi til sifatida o‘qitish metodikasini takomillashtirishga xizmat qiladi.

Аннотация.  Данная научная статья посвящена теоретическим и практическим аспектам преподавания узбекского языка, являющегося государственным языком в Республике Узбекистан, в школах, где обучение ведется на родственных языках (каракалпакском, казахском, туркменском, кыргызском и других). В ней анализируются лингводидактические и психологические основы процесса усвоения языка как второго языка, в частности, принципы сравнительно-коммуникативного подхода, вытекающие из близости родственных языков. Для устранения проблем будут даны конкретные научно-методические рекомендации по совершенствованию учебников на основе функционально-семантического подхода, внедрению современных интерактивных и цифровых технологий, а также повышению квалификации учителей. Результаты статьи послужат совершенствованию методики преподавания узбекского языка как второго языка.

Abstract.  This scientific article is devoted to the theoretical and practical aspects of teaching the Uzbek language, which is the state language in the Republic of Uzbekistan, in schools where education is conducted in related languages (Karakalpak, Kazakh, Turkmen, Kyrgyz, and others). It analyzes the linguodidactic and psychological foundations of the process of mastering a language as a second language, in particular, the principles of a comparative-communicative approach arising from the proximity of related languages. To eliminate the problems, specific scientific and methodological recommendations will be given on improving textbooks based on a functional-semantic approach, introducing modern interactive and digital technologies, and improving the qualifications of teachers. The results of the article serve to improve the methodology of teaching the Uzbek language as a second language.

Published

2025-10-19