ORGANIK BIRIKMALARNING ALKIL GIPOXLORITLAR BILAN OKSIDLANISH VA XLORLANISH REAKSIYALARI.

Authors

  • Kamolova Sevara Fozilovna Author

Keywords:

Kalit so‘zlar. Alkil gipoxlorit, sintez, gomo va geterolitik o‘zgarishlar, esterlar, laktonlar, xloroalkilaromatik birikmalar, ketonlar va diketonlar., Ключевые слова. Алкил гипохлорит, синтез, гомо и гетеролитические превращения, эфиры, лактоны, хлороалкилароматические соединения, кетоны и дикетоны., Keywords. Alkyl hypochlorite, synthesis, homo and heterolytic transformations, esters, lactones, chloroalkylaromatic compounds, ketones and diketones.

Abstract

Annotatsiya. Keyingi yillarda alkil gipoxlorit kimyosi sohasida ularning xossalarini tushunish va amaliy ahamiyatga ega birikmalarni sintez qilishda foydalanishni kengaytirishga qaratilgan tizimli tadqiqotlar olib borilmoqda. Ularning gomo va geterolitik o‘zgarishlarini o‘rganish natijalari qimmatli mahsulotlarga olib keladi: esterlar, laktonlar, xloroalkilaromatik birikmalar, ketonlar va diketonlar, xlorli ketonlar va spirtlar, 2-alkoksioksatsikloalkanlar, chiziqli va siklik atsetallar va boshqalar organik sintezda Shu bilan birga, turli alkil gipoxloritlarning sulfidlar, ikkilamchi aminlar, merkaptanlar, spirtlar, sterik to‘sqinlik qiladigan fenollar, gidroksidi metall enolatlar, olefinlar va aromatik efirlar bilan o‘zaro ta‘siri to‘g‘risidagi ma’lumotlar yo‘q yoki juda cheklangan, ko‘pincha tert-butil gipoxlorit reaktsiyalarini o‘rganishni o‘z ichiga oladi.

Аннотация. В последние годы в области химии алкилгипохлоритов проводятся систематические исследования, направленные на понимание их свойств и расширение их использования в синтезе соединений, имеющих практическое значение. Результаты изучения их гомо-и гетеролитических превращений приводят к получению ценных продуктов: эфиров, лактонов, хлороалкилароматических соединений, кетонов и дикетонов, хлорных кетонов и спиртов, 2-алкоксиоксациклоалканов, линейных и циклических ацеталов и др. в органическом синтезе. В то же время отсутствуют или весьма ограничены данные о взаимодействии различных алкилгипохлоритов с сульфидами, вторичными аминами, меркаптанами, спиртами, стерическими барьерными фенолами, гидроксидными металлическими энолатами, олефинами и ароматическими эфирами, которые часто включают изучение реакций трет-бутилгипохлорита.

Abstract. In recent years, systematic research has been conducted in the field of alkyl hypochlorite chemistry, aimed at understanding their properties and expanding their use in the synthesis of practically significant compounds. The results of studying their homo- and heterolitic transformations lead to valuable products: esters, lactones, chloroalkylaromatic compounds, ketones and diketones, chloride ketones and alcohols, 2-alkoxyoxacycloalkanes, linear and cyclic acetals, and others in organic synthesis. At the same time, there is no or very limited information on the interaction of various alkyl hypochlorites with sulfides, secondary amines, mercaptans, alcohols, sterically inhibited phenols, hydroxide metal enolats, olefins, and aromatic ethers, often including the study of tert-butyl hypochlorite reactions.

Published

2025-10-21