МОБИЛИЗАЦИЯ NK-КЛЕТОК ПОСЛЕ УРОКА ФИЗИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЫ У ШКОЛЬНИКОВ

Authors

  • Джомаладинова З.Р Author

Keywords:

Ключевые слова: натуральные киллеры; острое упражнение; школьники; урок физической культуры; иммунитет врождённого звена; проточная цитометрия., Kalit so‘zlar: natural killer (NK) hujayralar; o‘tkir mashq; maktab o‘quvchilari; jismoniy tarbiya darsi; tug‘ma immunitet; oqim sitometriyasi., Keywords: natural killer cells; acute exercise; schoolchildren; physical education; innate immunity; flow cytometry.

Abstract

Аннотация. Актуальность исследования обусловлена высокой чувствительностью натуральных киллеров (NK-клеток) к физической нагрузке и перспективой использовать краткие уроки физической культуры как физиологический стимул врождённого иммунитета у детей и подростков. Целью пилотного наблюдения было концептуально обосновать и операционализировать протокол оценки мобилизации CD3⁻CD56⁺ NK-клеток до и после типового урока физической культуры в школе. На основе данных литературы предполагается, что острое, умеренно-интенсивное занятие вызывает кратковременную лимфоцитоз-ассоциированную мобилизацию NK-клеток с преобладанием более дифференцированного фенотипа (CD56^dim), опосредованную катехоламинами, с возвратом к исходному уровню в течение 1–24 ч. Показано, как минимальный полевой протокол (капиллярная кровь, проточная цитометрия, стандартизованный урок 35–40 минут, учёт ЧСС и RPE) может быть внедрён без разрушения учебного процесса. Обсуждаются возрастные и поведенческие модераторы (интенсивность, сон, стресс), а также критерии безопасности и информированного согласия. Концепт пилота пригоден для последующей рандомизации и расширения выборки. Подход опирается на накопленные данные по острой мобилизации NK-клеток у людей, включая подростков.

Annotatsiya. Ushbu ishning dolzarbligi NK-hujayralarning (natural killer) jismoniy yuklamaga yuqori sezgirligi va maktabdagi jismoniy tarbiya darslarini tug‘ma immunitetning fiziologik stimulyatori sifatida ko‘rib chiqish imkoniyati bilan bog‘liq. Pilot kuzatuvning maqsadi maktab sharoitida odatiy 35–40 daqiqalik darsdan oldin va keyin CD3⁻CD56⁺ NK-hujayralar mobilizatsiyasini baholash protokolini asoslashdir. Adabiyotlar asosida, o‘rta intensivlikdagi mashg‘ulot qisqa muddatli NK-hujayralar mobilizatsiyasini (ko‘proq CD56^dim fenotip) katexolaminlar orqali chaqirishi va 1–24 soat ichida boshlang‘ich darajaga qaytishi kutiladi. Minimal dala protokoli (kapillyar qon, oqim sitometriyasi, standart dars, yurak urish tezligi va RPE nazorati) ta’lim jarayonini buzmasdan joriy etilishi ko‘rsatiladi. Yoshga xos va xulq-atvor omillari, xavfsizlik mezonlari hamda rozilik tartibi muhokama qilinadi. Yondashuv keyingi randomizatsiya va namunani kengaytirish uchun mosdir.

Abstract. Natural killer (NK) cells respond rapidly to acute exercise, which positions school physical education (PE) classes as a feasible physiological stimulus for innate immunity in youth. This pilot concept aimed to define and operationalize a field-ready protocol to assess CD3⁻CD56⁺ NK-cell mobilization before and after a typical 35–40-minute PE lesson. Based on current evidence, a bout of moderate-to-vigorous activity transiently mobilizes predominantly CD56^dim NK cells via catecholamine signaling, with counts returning to baseline within 1–24 h. We outline a minimal-burden protocol (capillary blood, flow cytometry, standardized PE session, heart-rate and RPE control), discuss developmental and behavioral moderators (intensity, sleep, stress), and specify safety and consent procedures. The approach is suitable for subsequent randomization and scaling.

Published

2025-10-23