RAQAMLASHTRISH DAVRIDA FILOLOGIYA MASALALARI
Keywords:
Kalit so‘zlar. Intellekt, adabiyotshunoslik, zamonaviy texnologiyalar, aftomatttlashtrish, raqamlashuv, tarjima nazariyasi, adabiy merosni asrash, katologlashttrish, tilshunoslik, filologiyaning asoslari, adabiy matnnlar, dolzarb masalalar.Abstract
Annotatsiya. Ushbu maqolada raqamlashuv davrining filologiya faniga ta’siri va ushbu
sohada yuzaga kelayotgan yangi masalalar tahlil qilinadi. Raqamli texnologiyalar tilshunoslik,
adabiyotshunoslik hamda tarjima nazariyasi kabi yo‘nalishlarga qanday yangiliklar olib
kirayotgani yoritiladi. Xususan, raqamli korpuslar, sun’iy intellekt asosidagi til modellari, matnni
avtomatik tahlil qilish usullari va raqamli adabiy merosni saqlash bo‘yicha olib borilayotgan ishlar
haqida ma’lumot beriladi. Maqolada raqamli vositalardan samarali foydalanish orqali filologiya
fanini rivojlantirish yo‘llari ko‘rsatiladi. Albatta, mana sizga kengaytirilgan, mukammalroq
annotatsiya:Mazkur maqolada raqamlashuv davrida filologiya fanining oldida turgan dolzarb
vazifalar, imkoniyatlar va muammolar atroflicha tahlil etiladi. XXI asr texnologik yuksalish davrida
til va adabiyot sohalari ham raqamli muhitga moslashmoqda. Tilshunoslikda raqamli korpuslar,
leksik tahlil dasturlari, sun’iy intellektga asoslangan tarjima va nutqni aniqlash tizimlari
filologiyaning yangi bosqichini boshlab berdi. Shu bilan birga, bunday texnologik vositalar orqali
adabiy matnlarni raqamlashtirish, ularni saqlash, kataloglashtirish va ommaga taqdim etish
imkoniyatlari kengaymoqda.Maqolada filologiya fanining zamonaviy vazifalari, xususan, tilni
raqamli muhitda o‘rganish metodlari, raqamli adabiyotshunoslik, elektron lug‘atchilik,
avtomatlashtirilgan matn tahlili, hamda raqamli til resurslarini yaratish kabi masalalar chuqur
tahlil qilinadi. Shuningdek, raqamlashuv jarayonining filologiya ta’limi va ilmiy tadqiqotlariga
ta’siri, bu yo‘nalishda yuzaga kelayotgan muammolar va ularning yechimlari ko‘rib chiqiladi.
References
1. Biber D. "Corpus Linguistics: Investigating Language Structure and Use". Cambridge University
Press - 1998.
2. McEnery T., Wilson A. "Corpus Linguistics: An Introduction". Edinburgh University Press -
2001.
3. Warner J. "Humanities in the Digital Age: The Role of Digital Philology". Oxford University
Press - 2013.
4. Heuser R., Le-Khac L. "A Guide to Digital Text Analysis". Princeton University Press - 2018.
5. Abduazizov A.. "Tilshunoslik asoslari". O‘zbekiston Milliy Ensiklopediyasi - 2013.
6. Qosimov N., To‘xtasinov S.. "Raqamli texnologiyalar va madaniy meros". - Toshkent Davlat
Sharqshunoslik Universiteti - 2020.
7. Sobirov Z.. "Milliy lingvistik korpuslar yaratishning dolzarb masalalari". - Toshkent Davlat
Pedagogika Universiteti - 2021.
