“DIN VA ILM: O‘ZARO MUNOSABATLAR”
Keywords:
Kalit so‘zlar: Din, ilm, tafakkur, e’tiqod, islomiy ilm-fan, Qur’on va ilm, epistemologiya, uyg‘unlik, zamonaviy tafakkur, madaniyatlararo munosabatlar., Keywords: Religion, science, thought, faith, Islamic knowledge, Qur'an and science, epistemology, harmony, modern thinking, intercultural relations., Ключевые слова: Религия, наука, мышление, вера, исламское знание, Коран и наука, эпистемология, гармония, современное мышление, межкультурные отношения.Abstract
Annotatsiya: Ushbu maqolada din va ilm o‘rtasidagi murakkab, ammo muhim o‘zaro munosabatlar tizimli tahlil etilgan. Din insoniyat tarixida qadimdan ijtimoiy ongning muhim shakli sifatida shakllangan bo‘lsa, ilm fanning taraqqiyoti orqali borliqni tushunish vositasiga aylangan. Maqolada din va ilmning har biri o‘z epistemologik metodlariga ega ekani ko‘rsatilib, ularning qarama-qarshiligi emas, balki to‘ldiruvchi jihatlari yoritiladi. Ayniqsa, islomiy tafakkurda ilm-fan va e’tiqod o‘rtasida uyg‘unlik mavjudligi, Qur’oni karimda ilm olishga katta urg‘u berilgani dalillar asosida tahlil qilinadi. Maqolada G‘arb va Sharq madaniyatlarida din va ilm o‘rtasidagi tarixiy munosabatlar solishtirilib, zamonaviy ilmiy tafakkur va diniy qadriyatlar o‘rtasidagi integratsiya imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi. Xulosa qismida esa, zamonaviy jamiyatda din va ilm o‘rtasidagi muloqotni mustahkamlash, ular orasidagi muvozanatni topish zarurligi ta’kidlanadi.
Annotation: This article provides a systematic analysis of the complex yet vital relationship between religion and science. While religion has historically emerged as a significant form of social consciousness, science has evolved as a tool to understand the universe through rational inquiry. The article highlights that religion and science possess distinct epistemological foundations, but rather than opposing each other, they often complement one another. Special emphasis is given to the harmony between knowledge and faith in Islamic thought, with references from the Qur'an underscoring the importance of seeking knowledge. Furthermore, the article compares the historical dynamics of religion and science in Western and Eastern civilizations, and explores the possibilities for integrating modern scientific thinking with religious values. In conclusion, it emphasizes the necessity of fostering dialogue and balance between religion and science in contemporary society.
Аннотация; В данной статье проведён системный анализ сложных, но важных взаимоотношений между религией и наукой. Религия с древнейших времён являлась важной формой общественного сознания, тогда как наука развивалась как инструмент рационального познания окружающего мира. В статье подчёркивается, что у религии и науки различная эпистемологическая основа, однако они не обязательно противостоят друг другу, а могут и дополнять. Особое внимание уделено гармонии между знанием и верой в исламской мысли, с указанием на аяты Корана, призывающие к поиску знаний. Также рассматриваются исторические особенности взаимоотношений религии и науки в западной и восточной культурах, а также возможные пути интеграции современных научных взглядов с религиозными ценностями. В заключении подчёркивается важность диалога и нахождения баланса между религией и наукой в современном обществе.