O‘ZBEK TILIDA LEKSIK-SEMANTIK MUNOSABATLAR

Authors

  • Xavasxon Shokirova Nurmamatovna Author
  • Muhammadjonova Muxlisa Akmaljon qizi Author

Keywords:

Kalit so’zlar: sema, atash semasi, ifoda semasi, vazifa semasi, leksema, semema, sinonimiya, antonimiya, graduonomiya, giponim, meronim, ekvonim, partonim., Ключевые слова: сема, термин сема, выражение сема, функция сема, лексема, семема, синонимия, антонимия, градуономия, гипоним, мероним, эконим, партоним., Keywords: sema, term sema, expression sema, function sema, lexeme, sememe, synonymy, antonymy, graduonomy, hyponym, meronym, eqonym, partonym.

Abstract

Annotatsiya: ushbu maqolada leksik birliklar o‘rtasidagi ma’no munosabatlari keng qamrovda tahlil qilinadi. Xususan, leksemalar orasida yuzaga keladigan semantik bog‘liqliklar, ularning xilma-xilligi hamda har bir turining til tizimidagi o‘rni va funksional yuklamasi yoritiladi. Tadqiqot doirasida leksemalar o‘rtasida yuzaga keladigan semantik aloqalar, ularning turlari, har bir turining til tizimidagi o‘rni hamda funksional yuklamasi lingvistik nuqtayi nazardan o‘rganiladi. Sinonimiya, antonimiya, omonimiya kabi semantik hodisalar mazmuniy xususiyatlari asosida tahlil qilinib, ular orqali shakllanadigan semantik maydonlarning xususiyatlari ochib beriladi. Shuningdek, ushbu ma’no munosabatlarining lug‘aviy boylikni kengaytirish, nutqning mazmuniy aniqligini ta’minlashdagi roli ilmiy asosda yoritiladi.  

Аннотация: В статье дается комплексный анализ семантических связей между лексическими единицами. В частности, освещаются семантические связи, возникающие между лексемами, их многообразие, а также роль и функциональная нагрузка каждого типа в системе языка. В исследовании рассматриваются семантические связи между лексемами, их типы, роль каждого типа в системе языка и их функциональное значение с лингвистической точки зрения. Такие семантические явления, как синонимия, антонимия и омонимия, анализируются с точки зрения их содержательной характеристики, а также выявляются особенности образуемых с их помощью семантических полей. Научно изучается также роль этих семантических отношений в расширении словарного запаса и обеспечении смысловой ясности речи.

Annotation: this article provides a comprehensive analysis of the semantic relationships between lexical units. In particular, it covers the semantic connections that arise between lexemes, their diversity, and the role and functional load of each type in the language system. The study examines the semantic relations between lexemes, their types, the role of each type in the language system, and the functional load from a linguistic point of view. Semantic phenomena such as synonymy, antonymy, and homonymy are analyzed based on their semantic properties, and the characteristics of the semantic fields formed through them are revealed. The role of these semantic relations in expanding vocabulary and ensuring the semantic clarity of speech is also scientifically elucidated.

Author Biographies

  • Xavasxon Shokirova Nurmamatovna

     Namangan Davlat Pedagogika instituti Filologiya   kafedrasi v.b.professori              

  • Muhammadjonova Muxlisa Akmaljon qizi

    Namangan Davlat Pedagogika instituti O’zbek tili va adabiyoti yo’nalishi 1-bosqich talabasi

Published

2025-05-23

How to Cite

O‘ZBEK TILIDA LEKSIK-SEMANTIK MUNOSABATLAR. (2025). Лучшие интеллектуальные исследования, 45(3), 149-163. https://scientific-jl.com/luch/article/view/15929