RADIATSION TERAPIYANING TAMOYILLARI
##semicolon##
Kalit so'zlar: Saraton, radiatsion terapiya, chiziqli energiya uzatish, hujayra o'limi.##common.commaListSeparator## Keywords: Cancer, radiation therapy, linear energy transfer, cell death.##common.commaListSeparator## Ключевые слова: Рак, лучевая терапия, линейная передача энергии, гибель клеток.##article.abstract##
So'nggi yillarda saraton rivojlanishi va davolashning tavsiya etilgan belgilarini tushunishda sezilarli yutuqlarga erishildi. Davolash usullari radiatsion terapiya, jarrohlik, kimyoterapiya, immunoterapiya va gormonal terapiyani o'z ichiga oladi. Radiatsiya terapiyasi saraton kasalligini davolashning muhim tarkibiy qismi bo'lib qolmoqda, barcha saraton bemorlarining taxminan 50% kasallik davrida radiatsiya terapiyasini oladi; saraton kasalligini davolashning 40% ga hissa qo'shadi. Radiatsiya terapiyasining asosiy maqsadi saraton hujayralarini ko'payish (hujayra bo'linishi) potentsialidan mahrum qilishdir. Radiatsion terapiya (RT) ko'plab o'smalarni davolovchi davolash usuli bo'lib, o'sma bilan bog'liq alomatlari bo'lgan bemorlarda samarali palliatsiyani ta'minlaydi. Biroq, RT ning biofizik ta'siri o'simta hujayralariga xos emas va atrofdagi organlar va to'qimalarning ta'siri tufayli zaharlanishni keltirib chiqarishi mumkin. Ionlashtiruvchi nurlanish o'simtaning o'limiga olib keladigan DNK shikastlanishini ishlab chiqarish orqali ishlaydi, ammo normal to'qimalarga ta'siri o'tkir va/yoki kech toksiklikka olib kelishi mumkin. Odatda normal to'qimalarga radiatsiya dozasi va hajmi va toksiklik xavfi o'rtasida to'g'ridan-to'g'ri bog'liqlik mavjud, bu ko'pchilik to'qimalar uchun ko'rsatmalar va tavsiya etilgan doza chegaralariga olib keldi. Nojo'ya ta'sirlar ko'p faktorli bo'lib, bemorning asosiy xususiyatlari va boshqa onkologik davolanishlarning hissasi. So'nggi o'n yilliklardagi texnologik yutuqlar o'simta dozasini maksimal darajada oshiradigan va organ dozasini minimallashtiradigan RT yuborish qobiliyatini keskin yaxshilash orqali RT toksikligini kamaytirdi.
Recent years have seen significant advances in understanding the mechanisms of cancer progression and the recommended treatments. Treatment modalities include radiation therapy, surgery, chemotherapy, immunotherapy, and hormonal therapy. Radiation therapy remains an important component of cancer treatment, with approximately 50% of all cancer patients receiving radiation therapy during their disease course; it contributes to 40% of cancer cures. The primary goal of radiation therapy is to deprive cancer cells of their ability to proliferate (cell division). Radiation therapy (RT) is a curative treatment for many tumors and provides effective palliation for patients with tumor-related symptoms. However, the biophysical effects of RT are not specific to tumor cells and can cause toxicity due to effects on surrounding organs and tissues. Ionizing radiation works by producing DNA damage that leads to tumor death, but exposure to normal tissue can result in acute and/or late toxicity. There is usually a direct relationship between the dose and volume of radiation to normal tissue and the risk of toxicity, which has led to guidelines and recommended dose limits for most tissues. Adverse effects are multifactorial, with contributions from underlying patient characteristics and other oncological treatments. Technological advances in recent decades have reduced the toxicity of RT by dramatically improving the ability to deliver RT in a manner that maximizes tumor dose and minimizes organ dose.
В последние годы наблюдаются значительные успехи в понимании механизмов прогрессирования рака и рекомендуемых методов лечения. Методы лечения включают лучевую терапию, хирургию, химиотерапию, иммунотерапию и гормональную терапию. Лучевая терапия остается важным компонентом лечения рака, примерно 50% всех онкологических больных получают лучевую терапию во время течения заболевания; она способствует 40% излечению рака. Основная цель лучевой терапии — лишить раковые клетки способности к пролиферации (делению клеток). Лучевая терапия (ЛТ) является лечебным методом лечения многих опухолей и обеспечивает эффективное паллиативное лечение для пациентов с симптомами, связанными с опухолью. Однако биофизические эффекты ЛТ не являются специфическими для опухолевых клеток и могут вызывать токсичность из-за воздействия на окружающие органы и ткани. Ионизирующее излучение действует, вызывая повреждение ДНК, что приводит к гибели опухоли, но воздействие на нормальную ткань может привести к острой и/или поздней токсичности. Обычно существует прямая связь между дозой и объемом облучения нормальной ткани и риском токсичности, что привело к разработке руководств и рекомендуемых пределов дозы для большинства тканей. Побочные эффекты являются многофакторными, с учетом основных характеристик пациента и других видов онкологического лечения. Технологические достижения последних десятилетий снизили токсичность ЛТ, значительно улучшив способность проводить ЛТ таким образом, чтобы максимизировать дозу для опухоли и минимизировать дозу для органа. Ключевые слова: Рак, лучевая терапия, линейная передача энергии, гибель клеток.