TUG‘MA ANOMALIYALAR , CHALA TUG‘ILGANDAGI BUZILISHLAR.
Keywords:
KALIT SO‘ZLAR: Chala tug‘ilish, yangi tug‘ilgan chaqaloq, neonatologiya, prenatal diagnostika, genetik nuqsonlar, yurak nuqsonlari, TORCH infektsiyalari, homila rivojlanishi, nafas yetishmovchiligi, surfaktant yetishmovchiligi, intraventrikulyar qon quyilishi, nekrotik enterokolit, metabolik buzilishlar, gipotermiya, reanimatsiya., KEY WORDS: Congenital anomalies, preterm birth, newborn, neonatology, prenatal diagnosis, genetic disorders, congenital heart defects, TORCH infections, fetal development, respiratory distress, surfactant deficiency, intraventricular hemorrhage, necrotizing enterocolitis, metabolic disorders, hypothermia, resuscitation., КЛЮЧЕВЫЕ СЛОВА: Врожденные аномалии, преждевременные роды, новорожденный, неонатология, пренатальная диагностика, генетические нарушения, пороки сердца, инфекции TORCH, внутриутробное развитие, дыхательная недостаточность, дефицит сурфактанта, внутрижелудочковое кровоизлияние, некротизирующий энтероколит, метаболические расстройства, гипотермия, реанимация.Abstract
ANNOTATSIYA: Ushbu maqola tug‘ma anomaliyalar (nuqsonlar) va chala tug‘ilgan chaqaloqlarda uchraydigan buzilishlar masalasiga bag‘ishlangan bo‘lib, zamonaviy neonatologiya va pediatriya sohalarining dolzarb muammolaridan birini yoritadi. Tug‘ma anomaliyalar deb homila yoki chaqaloqda tug‘ilgan vaqtida mavjud bo‘lgan morfologik, funksional yoki genetik buzilishlarga aytiladi. Ular chaqaloqning hayot sifatiga, yashash darajasiga, hamda keyingi rivojlanish bosqichlariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Chala tug‘ilish esa homilaning to‘liq yetilmasdan, 37 haftagacha bo‘lgan muddatda dunyoga kelishi holatidir. Bunday chaqaloqlarda ko‘plab hayotiy tizimlar, xususan, nafas olish, yurak-qon tomir, asab, ovqat hazm qilish va immun tizimlarining yetilmaganligi tufayli turli xil patologiyalar rivojlanadi.Maqolada tug‘ma nuqsonlarning etiologiyasi, ya’ni kelib chiqish sabablari (genetik omillar, onaning sog‘lig‘i, ekologik va infeksion omillar) hamda ularning asosiy turlari (yurak nuqsonlari, asab tizimi defektlari, ovqat hazm qilish va buyrak anomaliyalari) keng yoritilgan. Shu bilan birga, chala tug‘ilgan chaqaloqlarda uchraydigan eng keng tarqalgan patologiyalar — respirator distress sindromi, nekrotik enterokolit, intraventrikulyar qon quyilishlar, gipotermiya, metabolik buzilishlar va boshqa holatlar bo‘yicha ilmiy asoslangan ma’lumotlar keltirilgan.
ANNOTATION: This scientific article is dedicated to the study of congenital anomalies and disorders commonly observed in preterm infants. These two areas represent some of the most pressing issues in modern neonatology and pediatrics. Congenital anomalies refer to structural, functional, or genetic abnormalities that are present at birth. These conditions significantly affect the newborn's survival, quality of life, and long-term development.Preterm birth, defined as delivery before 37 weeks of gestation, often leads to a range of complications due to the immaturity of vital organs. Premature infants are at increased risk of respiratory failure, cardiovascular instability, neurological damage, gastrointestinal dysfunction, and immune deficiencies. The paper explores the multifactorial etiology of congenital disorders, which includes genetic mutations, maternal infections (notably TORCH complex), environmental toxins, drug exposure, and maternal health conditions such as diabetes and malnutrition.
АННОТАЦИЯ: Настоящая статья посвящена врожденным аномалиям и нарушениям, характерным для недоношенных новорождённых, и освещает одну из актуальных проблем современной неонатологии и педиатрии. Под врождёнными аномалиями понимаются морфологические, функциональные или генетические нарушения, существующие у плода или новорождённого с момента рождения. Эти состояния оказывают значительное влияние на качество жизни, уровень выживаемости и последующее развитие ребёнка.Недоношенность, то есть рождение ребёнка до достижения 37 недель гестации, сопровождается незрелостью жизненно важных органов и систем. У таких детей чаще развиваются респираторные, сердечно-сосудистые, нервные, пищеварительные и иммунные расстройства, обусловленные функциональной и морфологической незрелостью.