KIRILL VA LOTIN ALIFBOSIGA ASOSLANGAN O‘ZBEK YOZUVLARIDA QO‘SHIB YOZISH, AJRATIB YOZISH VA CHIZIQCHA BILAN YOZISH QOIDALARI TIZIMI

##article.authors##

  • Usmonov Farxodjon Faxriddinovich ##default.groups.name.author##
  • Qovulova Nozimaxon Raximjon qizi ##default.groups.name.author##
  • Xudoyberdiyeva Gulhayo Toʻlqinjon qizi ##default.groups.name.author##

##semicolon##

Kalit so‘zlar: O‘zbek tili, yozma nutq me’yorlari, orfografiya, qo‘shib yozish, ajratib yozish, chiziqcha bilan yozish, lotin grafikali yozuv, kirill yozuvi, til islohoti, so‘z birikmalari, imlo qoidalari, morfologik tahlil, semantik birlik, tarixiy grafika o‘zgarishlari, til madaniyati##common.commaListSeparator## Ключевые слова: узбекский язык, нормы письменной речи, орфография, слитное написание, раздельное написание, дефисное написание, узбекская латиница, кириллица, реформа письменности, словосочетания, орфографические правила, морфологический анализ, семантическое единство, исторические изменения графики, языковая культура##common.commaListSeparator## Keywords: Uzbek language, norms of written speech, orthography, compound writing, separate writing, hyphenated writing, Latin script, Cyrillic script, writing reform, word combinations, spelling rules, morphological analysis, semantic unity, historical graphic changes, linguistic culture

##article.abstract##

Annotatsiya: Ushbu maqolada o‘zbek tilining yozma nutq me’yorlari doirasida muhim ahamiyat kasb etuvchi qo‘shib yozish, ajratib yozish va chiziqcha bilan yozish qoidalari tizimi atroflicha tahlil etiladi. Tadqiqot faqat “Yozma nutq me’yorlari” faniga oid ma’ruza matni asosida olib borilgan bo‘lib, u kirill va lotin grafikalariga asoslangan yozuv tizimlarida ushbu qoidalarning tarixiy shakllanishi, morfologik va semantik asoslari, amaliy ifodalanishi va dolzarb muammolariga e’tibor qaratadi. Shuningdek, maqolada yozuv tizimi islohotlari bilan bog‘liq tarixiy bosqichlar, o‘zbek tilining yozma shaklida imlo me’yorlarini shakllantirishda qo‘llanilgan nazariy yondashuvlar, so‘z tuzilishining grafik ifodasiga doir muammolar, hamda bu me’yorlarning zamonaviy ta’lim tizimidagi o‘rni yoritiladi. Аннотация (на русском языке): В данной статье всесторонне анализируется система правил слитного, раздельного и дефисного написания, имеющая важное значение в рамках норм письменной речи узбекского языка. Исследование основано исключительно на лекционных материалах по дисциплине «Нормы письменной речи» и охватывает историческое формирование данных правил, их морфологическую и семантическую основу, практическое выражение и актуальные проблемы в системах письма на основе кириллической и латинской график. Также в статье рассматриваются исторические этапы реформы письменности, теоретические подходы, применённые при формировании орфографических норм письменного узбекского языка, графические аспекты словообразования, а также значение этих норм в современной системе образования.

Abstract (in English): This article provides a comprehensive analysis of the system of rules for compound, separate, and hyphenated writing, which plays a significant role within the norms of written Uzbek language. The study is based solely on lecture materials from the subject “Norms of Written Speech” and examines the historical development, morphological and semantic foundations, practical applications, and current issues of these rules in writing systems based on Cyrillic and Latin scripts. The article also highlights the historical stages of script reform, theoretical approaches used in shaping the orthographic norms of written Uzbek, graphic representation challenges in word formation, and the role of these norms in modern education.

##submission.authorBiographies##

  • Usmonov Farxodjon Faxriddinovich

    Andijon davlatning pedagogika instituti Filologiya fanlar doktori dotsent

  • Qovulova Nozimaxon Raximjon qizi

    Andijon davlat pedagogika instituti talabasi

  • Xudoyberdiyeva Gulhayo Toʻlqinjon qizi

    Andijon davlat pedagogika instituti talabasi

##submissions.published##

2025-04-25