YURAK FAOLIYATINING FIZIKAVIY ASOSLARI
##semicolon##
Kalit so‘zlar: Yurak fiziologiyasi, yurak sikli, miokard qisqarishi, qon bosimi, gidravlik qonunlar, Hagen-Puazey qonuni, Reynolds qonuni, yurak minut hajmi, biofizika, qon yopishqoqligi, tomir qarshiligi, elastiklik, fizikaviy qonuniyatlar, energiya sarfi, Preload va Afterload##common.commaListSeparator## Ключевые слова: Физиология сердца, сердечный цикл, сокращение миокарда, артериальное давление, гидравлические законы, закон Хагена-Пуазейля, закон Рейнольдса, сердечный выброс, биофизика, вязкость крови, сосудистое сопротивление, эластичность, физические законы, расход энергии, преднагрузка и постнагрузка##common.commaListSeparator## Keywords: Cardiac physiology, cardiac cycle, myocardial contraction, blood pressure, hydraulic laws, Hagen-Poiseuil's law, Reynolds' law, cardiac output, biophysics, blood viscosity, vascular resistance, elasticity, physical laws, energy expenditure, Preload and Afterload##article.abstract##
Annotatsiya: Ushbu maqolada yurak faoliyatining fizikaviy asoslari har tomonlama tahlil qilingan. Yurak organizmda qon aylanishini ta'minlovchi markaziy organ sifatida, o’z faoliyatini aniq fizik qonuniyatlar asosida bajaradi. Maqolada yurak siklining tuzilishi va bosqichlari, yurak mushaklarining mexanik faoliyati, qon oqimining gidravlik qonunlari, bosim va hajm o’zgarishlarining fizik jihatlari chuqur yoritilgan. Ayniqsa, Hagen–Puazey qonuni, Reynolds soni, Frank-Starling qonuni kabi fizik modellarning yurak faoliyatiga tadbiqi muhim o’rin egallaydi. Shuningdek, yurak tomonidan bajariladigan ish va energiya sarfi, yurak minut hajmi, qon bosimi kabi ko’rsatkichlar orqali yurakning funksional imkoniyatlari ilmiy izohlangan. Yurak faoliyatiga ta’sir etuvchi omillar — qon yopishqoqligi, tomir qarshiligi, yurak mushaklarining elastikligi — ham keng muhokama qilingan. Bu maqola biofizika, tibbiyot va fiziologiya fanlarini o’zaro integratsiyalovchi dolzarb ilmiy-tadqiqot materialidir va talabalarga hamda mutaxassislarga nazariy hamda amaliy bilimlarni kengaytirishda yordam beradi.
Аннотация: В статье представлен комплексный анализ физических основ работы сердца. Сердце, как центральный орган, обеспечивающий кровообращение в организме, выполняет свои функции на основе определенных физических законов. В статье подробно рассматриваются структура и стадии сердечного цикла, механическая активность сердечной мышцы, гидравлические законы кровотока, а также физические аспекты изменения давления и объема. В частности, большое значение имеет применение к сердечной деятельности таких физических моделей, как закон Хагена–Пуазейля, число Рейнольдса и закон Франка–Старлинга. Функциональные возможности сердца также научно объясняются с помощью таких показателей, как работа и расход энергии, выполняемые сердцем, сердечный выброс и артериальное давление. Факторы, влияющие на сердечную функцию, — вязкость крови, сосудистое сопротивление и эластичность сердечной мышцы — также широко обсуждались. Данная статья представляет собой актуальный исследовательский материал, объединяющий такие науки, как биофизика, медицина и физиология, и поможет студентам и специалистам расширить свои теоретические и практические знания.
Annotation: This article comprehensively analyzes the physical foundations of heart function. As the central organ that provides blood circulation in the body, the heart performs its activities based on clear physical laws. The article deeply covers the structure and stages of the cardiac cycle, the mechanical activity of the heart muscle, the hydraulic laws of blood flow, and the physical aspects of pressure and volume changes. In particular, the application of physical models such as the Hagen–Poiseuil law, Reynolds number, and Frank-Starling law to heart function plays an important role. In addition, the functional capabilities of the heart are scientifically explained through indicators such as work performed by the heart and energy consumption, cardiac output, and blood pressure. Factors affecting heart function — blood viscosity, vascular resistance, and cardiac muscle elasticity — are also widely discussed. This article is a relevant research material that integrates the sciences of biophysics, medicine, and physiology and helps students and specialists expand their theoretical and practical knowledge.