XON AFFIKSINING QO’LLANISHI
##semicolon##
“-xon qo‘shimchasi; xonim; hurmatbaxsh atama; lingvokulturologiya; til siyosati; o‘zbek til tarixi.”##article.abstract##
«-xon» qo‘shimchasi zamonaviy o‘zbek tilida ayollarga nisbatan bo‘lajak hurmatni ifodalashda ishlatiladigan arxaik, ammo lingvokulturologik ahamiyatga ega morfemadir. U fors-tojik «xonum/ханум» so‘zidan o‘zlashgan bo‘lib, tarixan markaziy Osiyo va turkiy mumtoz adabiyotlarda ayollarga murojaat qilish shakli sifatida keng qo‘llangan. Bugungi kunda «xon» affiksi ayollarning ismlaridan so‘ng qo‘shilib, opa yoki opa singari munosabatlarda hurmatni belgilaydi (masalan, *Lola-xon*, *Malika-xon*). Shuningdek, «xonim!» shaklidagi atamalar rasmiy nutqda «xanım» (xonim) maʼnosini bildiradi, masalan, «Xonimlar va janoblar!» («Ladies and gentlemen!»). Til siyosati kontekstida bu qo‘shimcha milliy identifikator bo‘lib, o‘zbek tilining tarixiy boyligini aks ettiradi va odoblilik qoidalarini saqlab qolishda ahamiyatli sanaladi.
