GAZ QONUNLARI VA ICHKI ENERGIYASI
Keywords:
Gaz qonunlari, ideal gaz, Boyl–Mariott qonuni, Sharl qonuni, Gey–Lyussak qonuni, Avogadro qonuni, Mendeleyev–Klapeyron tenglamasi, ichki energiya, molekulyar harakat, bosim, hajm, harorat, modda miqdori.Abstract
Mazkur maqolada ideal gazlarning fizikaviy xossalarini tavsiflovchi asosiy gaz qonunlari hamda gazning ichki energiyasi haqida so‘z boradi. Boyl–Mariott qonuni bosim va hajm o‘zaro teskari proporsional ekanligini ko‘rsatadi . Sharl qonuniga ko‘ra, gaz hajmi harorat bilan to‘g‘ri proporsional , Gey–Lyussak qonuni esa bosim va harorat o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifodalaydi . Avogadro qonuni bir xil sharoitda barcha gazlar teng hajmlarda bir xil miqdordagi molekulalarni o‘z ichiga olishini bildiradi. Bu qonunlarning barchasi Mendeleyev–Klapeyron tenglamasi bilan umumlashtiriladi: Maqolaning ikkinchi qismida gazning ichki energiyasi, uning molekulyar harakat bilan bog‘liqligi va faqat haroratga bog‘liqligi nazariy asosda yoritilgan. Ushbu material fizika o‘quvchilari, talabalar va o‘qituvchilar uchun amaliy va nazariy manbadirMazkur maqolada ideal gazlarning fizikaviy xossalarini tavsiflovchi asosiy gaz qonunlari hamda gazning ichki energiyasi haqida so‘z boradi. Boyl–Mariott qonuni bosim va hajm o‘zaro teskari proporsional ekanligini ko‘rsatadi . Sharl qonuniga ko‘ra, gaz hajmi harorat bilan to‘g‘ri proporsional , Gey–Lyussak qonuni esa bosim va harorat o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifodalaydi . Avogadro qonuni bir xil sharoitda barcha gazlar teng hajmlarda bir xil miqdordagi molekulalarni o‘z ichiga olishini bildiradi. Bu qonunlarning barchasi Mendeleyev–Klapeyron tenglamasi bilan umumlashtiriladi: Maqolaning ikkinchi qismida gazning ichki energiyasi, uning molekulyar harakat bilan bog‘liqligi va faqat haroratga bog‘liqligi nazariy asosda yoritilgan. Ushbu material fizika o‘quvchilari, talabalar va o‘qituvchilar uchun amaliy va nazariy manbadir
