SHIFOKORNING MUOMALA MADANIYATI, MAJBURIYATLARI VA HUQUQLARI
Ключевые слова:
Kalit so’zlar: shifokor, bemor,tibbiy deontologiya, tibbiy etika, zamonaviy texnologiyalar, shifokor majburiyatlari, bemor qarindoshlari, sog’liq, shifokor huquqlari, yatrogeniya.Аннотация
Annotatsiya: Tibbiyot jamiyatning eng muhim sohalaridan biri bo‘lib, unda shifokorning o‘rni beqiyosdir. Shifokor nafaqat bemorni davolovchi mutaxassis, balki inson hayotiga daxldor eng nozik masalalarda qaror qabul qiluvchi shaxsdir. Shu sababli, shifokorning muomala madaniyati, kasbiy etikasi va huquqiy bilimlari uning faoliyat samaradorligi va bemor ishonchiga bevosita ta’sir qiladi.Hozirgi ilm-fan,texnologiyalar rivojlanib borayotgan bir davrda ko’plab tibbiyot markazlari qurilishi natijasida minglab yangi ish o’rinlari tashkil etilmoqda.Shu bilan bir qatorda zamonaviy texnologiyalar tibbiyot hodimlarining ishlarini yanada yengillashtirib,o’z kasblariga qiziqishni yanada oshirayotgan bo’lsa ajab emas.Har bir shifokor qabuliga kelgan bemor tabiiyki,dardiga davo izlab kelar ekan,bemor va uning qarndoshlari bilan tibbiy deontologiyaga amal qilgan holda muomalada bo’lish har bir shifokorning eng oliy burchi va majburiyatidir.Xulosa qilib aytganda,shifokor uchun bemorning sog’lig’i asosiy o’rinda tursa maqsadga muvofiq bo’ladi,albatta.
Библиографические ссылки
1. Davlat tibbiyot etikasi kodeksi — O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni saqlash vazirligi tomonidan tasdiqlangan rasmiy hujjat.
2. Beauchamp, T.L. & Childress, J.F. (2019). Principles of Biomedical Ethics. Oxford University Press.
— Tibbiy axloq va deontologiya asoslari haqida xalqaro darajadagi asosiy manba.
3. Saidov, Sh. (2020). Tibbiy etik va deontologiya. Toshkent: O‘zbekiston Tibbiyot Universiteti nashri.
— Milliy sharoitga moslashtirilgan tibbiy etik qoidalar.
4. World Medical Association (WMA). Declaration of Helsinki. Ethical Principles for Medical Research Involving Human Subjects.
— Tibbiy tadqiqotlarda axloqiy tamoyillar bo‘yicha xalqaro hujjat.
5. Ozodbekova, N. (2018). Shifokorning kasbiy majburiyatlari va huquqlari. “Tibbiyot va Sog‘liq” jurnal, 4-son, 45-50-betlar.
— Milliy jurnal maqolasi, shifokorlarning kasbiy huquq va majburiyatlari haqida.
6. Gliklich, R.E., Dreyer, N.A., Leavy, M.B. (2014). Registries for Evaluating Patient Outcomes: A User’s Guide. Agency for Healthcare Research and Quality (US).
— Tibbiyotda bemor huquqlari va axloqiy munosabatlarni tushuntiruvchi manba.
