SHARQ ALLOMALARINING GENDER TENGLIGIGA OID IJTIMOIY-FALSAFIY QARASHLARI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Sharq allomalari, gender tengligi, ijtimoiy-falsafiy qarashlar, ayol va erkak huquqlari, Farobiy, Ibn Sino, Alisher Navoiy, axloqiy qadriyatlar, tarixiy meros, ma’naviy tenglik, Sharq falsafasi, diniy-ma’rifiy tafakkur, madaniy qadriyat.Abstract
Annotatsiya: Ushbu maqola Sharq allomalari tafakkurida gender tengligi masalasining ijtimoiy-falsafiy mazmunini ochib berishga qaratilgan hisoblanadi. Maqolada qadimiy va o‘rta asr Sharq mutafakkirlarining inson, ayniqsa, ayol va erkak o‘rtasidagi tabbiy, ma’naviy va ijtimoiy munosabatlarga bergan falsafiy yondashuvlar haqida so‘z boradi. Bular orqali ularning fikrlarida gender tengligi masalasining dolzarb va chuqur ildizlarga ega ekanligi haqida bo‘ladi. Maqolada Farobiy, Ibn Sino, Al-G‘azzoliy, Navoiy, Abdurauf Fitrat kabi allomalarning asarlari asosida ayol shaxsining qadri, bilimga, tarbiyaga va jamiyatdagi faollikka bo‘lgan huquqlari yoritiladi. Ayol va erkak o‘rtasidagi tenglik masalasi faqat ijtimoiy tenglik doirasida emas, balki ma’naviy yuksaklik, axloqiy mukammallik va komillik sari intilish mezonlari bilan ham bog‘liq ekanligi sir emas. Maqolaning asosiy maqsadi-qadimiy va o‘rta asr Sharq mutafakkirlarining ayol va erkakning huquqiy, axloqiy va ma’naviy tengligi haqidagi qarashlarini aniqlash hamda ularning bugungi zamonaviy gender muammolari bilan qanday uyg‘unlashishini tahlil qilishdan iborat, albatta.
References
1. Karimov,I.Yuksak ma’naviyat-yengilmas kuch.Toshkent:Ma’naviyat.1997
2. Farobiy, A.N.Fozil odamlar shahri. Toshkent:fan nashriyoti.1993
3. Ibn Sino, A.H. Donishnoma.Toshkent:Fan nashriyoti.1980
4. Jaloliddin Rumiy. Masnaviy Ma’naviy. Toshkent:2003
5. Al-Beruniy, A.r.Hindiston. Toshkent:Fan.1973
6. Karimov,M. Sharq falsafasi va jamiyat:gender nuqtai nazaridan. Toshkent:Ijtimoiy fanlar.2020
7. G‘ulomova,D.‘‘Gender tengligi:Sharq an’analari va bugungi kun yondashuvlari”.2021
8. Qodirov,B.‘‘Sharq falsafasida ayol siymosi:tarixiy va zamonaviy talqin”.2022
9. Yassaviy,A.Hikmatlar.Toshkent:Sharq nashriyoti.2001
