OLIY TA'LIM MUHITIDA TALABALARNING PSIXOLOGIK MOSLASHUVI: MUAMMOLAR, QONUNIYATLAR VA SAMARALI KO'NIKMA SHAKLLANTIRISH STRATEGIYALARI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Psixologik moslashuv, talaba, oliy ta’lim, stress, moslashuv omillari, ruhiy salomatlik, psixologik qo‘llab-quvvatlash, ijtimoiy moslashuv, akademik muhit, psixopedagogik yordam.Abstract
Annotatsiya: Mazkur maqolada oliy ta’lim tizimida tahsil olayotgan talabalarning yangi o‘quv va ijtimoiy muhitga moslashuvi jarayoni psixologik nuqtai nazardan tahlil etilgan. Psixologik moslashuv tushunchasi, unga ta’sir etuvchi omillar, uchrashi mumkin bo‘lgan muammolar hamda bu muammolarni bartaraf etish yo‘llari ko‘rib chiqilgan. Shuningdek, talabalarni ruhiy-psixologik jihatdan qo‘llab-quvvatlashning samarali mexanizmlari, amaliy chora-tadbirlari haqida takliflar bildirilgan. Maqola oliy ta’lim muassasalarida talabalarning psixologik farovonligini ta’minlashga qaratilgan ilmiy va amaliy ahamiyatga ega.
References
1. Boburjon N. E. Talabalarning oliy taʼlim muassasalariga moslashish davrining psixologik inqirozlari. Journal of New Century Innovations, 2025, 71(1), 80–83. Stres, bezovtalik va depressiya bilan bog‘liq muammolar, ularni yengish usullari muhokama qilingan.
2. Ro‘zmetova M. M. qizi & Allayarov D. I. o‘g‘li. Oliy ta’limning talabar hayotiga ta’siri va psixologik xususiyatlari. Innovative Development in Educational Activities, 2023, 2(23), 206–211. Talabalarda o‘zini boshqarish, tarbiya, shaxs sifatida shakllanish jarayonlari tahlil qilingan .
3. Qahhorova D. K. qizi. Ta’lim muhitiga moslashishning ijtimoiy-psixologik aspektlari. Tadqiqotlar.uz, 2024. Ijtimoiy qo‘llab‑quvvatlash, guruh dinamikasi va shaxslararo munosabatlar omillari o‘rganilgan .
4. Orifjonova N. M. qizi. Yosh mutaxassislarning ta’lim muassasasiga psixologik moslashuvi. Tadqiqotlar.uz, 2023, 28(2), 140–144. Pedagogik moslashuvchanlikka urg‘u berilgan .
5. Jonibekova Z. Ijtimoiylashuv jarayonida ta’lim-tarbiyaning psixologik ahamiyati. Universal xalqaro ilmiy jurnal, 2024, 1(4), 343–344. Talabalarning ijtimoiy‑psixologik madaniyati muhokama qilingan .
6. Hako, Shikongo & Bozkurt. Psychological adjustment challenges among first‑year university students: Crucial link between psychological health and academic success in higher education. Int. J. Stud. Psychol., 2025. Birinchi kurs talabalari duch keladigan emosional barqarorlik, stress, akademik va ijtimoiy muammolar tahlil qilingan .
7. Credé, Niehorster. A meta‑analysis of the Student Adaptation to College Questionnaire (SACQ). Psych. Bulletin, 2012. Talabalarni moslashuvi strukturasi, antecedentlar va natijalari bo‘yicha keng ko‘lamli tahlil .
8. Yakunina et al. (2013). A review of literature on adjustment issues of international students: Recommendations for future practices and research. Xalqaro talabalar bilan bog‘liq acculturative stress va ijtimoiy qo‘llab‑quvvatlash roliga urg‘u berilgan .
