FAVQULODDA VAZIYATLARNI BARTARAF ETISHDA ZAMONAVIY YONDASHUVLAR VA XALQARO TAJRIBA
##semicolon##
Kalit so‘zlar: Favqulodda vaziyat, boshqaruv tizimi, xalqaro tajriba, xavfsizlik, muvofiqlashtirish, rejalashtirish, tiklash, tibbiy yordam, profilaktika##article.abstract##
Annotatsiya: Maqolada favqulodda vaziyatlarni aniqlash, ularga tayyorgarlik ko‘rish, oqibatlarini yumshatish hamda bartaraf etish bo‘yicha xalqaro va milliy yondashuvlar keng tahlil qilinadi. Xalqaro tashkilotlar tomonidan ishlab chiqilgan strategiyalar, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasining milliy tajribasi asosida xavflarni boshqarish tizimlarining samaradorligi o‘rganiladi. Aholi ishtiroki, muvofiqlashtirish darajasi, rejalashtirish va tibbiy yordam mexanizmlari orqali favqulodda vaziyatlarning salbiy oqibatlarini kamaytirish yo‘llari ko‘rib chiqilgan. Tadqiqot davomida nazariy va amaliy metodlar asosida mavjud tizimlar tahlil qilinib, takomillashtirishga oid tavsiyalar berilgan.
##submission.citations##
1. O‘zbekiston Respublikasi. (1999). Favqulodda vaziyatlar to‘g‘risidagi Qonun. Qabul qilingan sana: 20-avgust.
2. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti. (2022). Favqulodda vaziyatlar xavfini kamaytirish va ularning oqibatlarini bartaraf etish tizimini takomillashtirish to‘g‘risida [PQ-160-son qaror].
3. Favqulodda Vaziyatlar Vazirligi (FVV). (2023). Rasmiy veb-sayt. https://www.fvv.uz
4. United Nations Office for Disaster Risk Reduction (UNDRR). (2022). Global assessment report on disaster risk reduction. Geneva: UNDRR.
5. World Health Organization (WHO). (2019). Emergency response framework (3rd ed.). Geneva: WHO.
6. Federal Emergency Management Agency (FEMA). (2016). National response framework. Washington, DC: U.S. Department of Homeland Security.
7. Kuranova, D. A. (2020). Favqulodda vaziyatlarda aholi xavfsizligini ta’minlashning tashkiliy-huquqiy asoslari. Toshkent: O‘zbekiston Milliy universiteti.
8. International Federation of Red Cross and Red Crescent Societies (IFRC). (2022). World disasters report. Geneva: IFRC.
9. Mamatqulov, B. R., & Ergashev, U. A. (2021). Favqulodda vaziyatlarda tibbiy yordam ko‘rsatish asoslari. Toshkent: TTA nashriyoti.
10. European Civil Protection and Humanitarian Aid Operations (ECHO). (2020). Disaster preparedness and response guidelines. Brussels: European Commission.
11. Favqulodda Vaziyatlar Vazirligi. (2023). O‘zbekiston Respublikasida 2023–2025 yillarda favqulodda holatlarning oldini olish dasturi.
12. Karimova, N. Z. (2022). Tabiiy ofatlarning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlari va ularni bartaraf etish choralari. Iqtisodiyot va innovatsiyalar, (4).
13. World Bank. (2021). Resilient infrastructure for natural disasters in Central Asia. Washington D.C.: World Bank Group.
14. Nishonov, D. M., & Kobilova, G. S. (2022). Zamonaviy favqulodda vaziyatlar va ularni bartaraf etish strategiyalari. Samarqand: SamDCHTI.
15. United Nations Development Programme (UNDP) Uzbekistan. (2021). Climate risk and early warning systems for Uzbekistan. Tashkent: UNDP.
