NOQONUNIY MIGRATSIYAGA QARSHI KURASHISHDA ICHKI ISHLAR ORGANLARIDA TEZKOR-QIDIRUV BO‘LINMALARINING ROLI VA O‘RNI
Keywords:
noqonuniy migratsiya, ichki ishlar organlari, tezkor-qidiruv bo‘linmalari, migratsiya nazorati, migrantlarni identifikatsiya qilish, xalqaro hamkorlik, jinoyatchilikka qarshi kurash, huquqiy monitoring, migratsiya jarayonlari, huquqbuzarliklar va migratsiya, migratsiya siyosati, vataniga qaytish jarayonlari, migrantlarning huquqlari, migratsiya xavfsizligi, davlat xavfsizligi.Abstract
Noqonuniy migratsiya bugungi kunda nafaqat O‘zbekiston, balki butun dunyo mamlakatlarini xavf ostiga qo'yadigan muhim ijtimoiy va iqtisodiy muammolardan biriga aylangan. Ushbu muammo nafaqat migratsiya jarayonining o'ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqsa-da, balki migratsiyaga qarshi kurashda samarali chora-tadbirlar ko'rilmasligi, davlatlarning ichki xavfsizligi va jamoat tartibini ta'minlashda jiddiy muammolarni yuzaga keltiradi. Ayniqsa, ichki ishlar organlarida mavjud bo‘lgan tezkor-qidiruv bo‘linmalari bu jarayonda muhim rol o‘ynaydi. Ularning asosiy vazifasi — noqonuniy migrantlarni aniqlash, ularning faoliyatini monitoring qilish va zarur chora-tadbirlarni amalga oshirishdir. Mazkur maqolada ichki ishlar organlarining tezkor-qidiruv bo‘linmalarining noqonuniy migratsiya bilan kurashishda tutgan o‘rni va roli, ularning faoliyatini samarali tashkil etish va nazorat qilish jarayonlari chuqur tahlil etilgan. Noqonuniy migratsiyaning barcha shakllari — xalqaro va ichki, turli huquqbuzarliklar bilan bog‘liq bo‘lib, ayniqsa, ularning qonuniylashtirilmagan tartibda amalga oshirilishi ijtimoiy xavf-xatarlarni keltirib chiqaradi. Ushbu muammoni hal qilishda tezkor-qidiruv bo‘linmalarining o‘rni juda muhim. Ayniqsa, ular migratsiya jarayonlarining qonuniy bo‘lmagan shakllarini aniqlashda muhim ma'lumotlarni taqdim etadi, monitoring, tahlil va harakatlar rejalarini ishlab chiqishda asos bo‘lib xizmat qiladi. Tezkor-qidiruv bo‘linmalari noqonuniy migratsiya bilan kurashishda faqatgina og‘ir jinoyatlarning oldini olishda emas, balki migratsiya jarayonlarini boshqarishda ham faol ishtirok etadi. Ular xalqaro va milliy qonunlarni buzgan, o‘z huquqlarini poymol qilgan migrantlarni aniqlash va ularni muvofiqlashtirilgan tarzda tegishli hukumat idoralariga jo‘natishda asosiy rol o‘ynaydi. Shu bilan birga, tezkor-qidiruv bo‘linmalarining samarali faoliyati nafaqat ma'lumotlar almashinuvini osonlashtiradi, balki migratsiya jarayonlarining monitoringini osonlashtiradi va ularni yanada nazorat qilish imkoniyatlarini yaratadi. Noqonuniy migratsiyaning oldini olishda ichki ishlar organlarining tizimli yondashuvi, ayniqsa, tezkor-qidiruv bo‘linmalarining ma'lumotlarni tahlil qilish va kuzatishdagi rolini yuqori baholash zarur. Shuningdek, bu bo‘linmalarning xalqaro hamkorlikdagi faoliyati, turli davlatlar bilan o‘zaro aloqalarni rivojlantirish va migratsiyaga qarshi kurashishda global tizimlarni yaratishda alohida o‘rin tutadi. Maqola davomida ichki ishlar organlarining tezkor-qidiruv bo‘linmalarining faoliyatini boshqarish, ularning ishini samarali tashkil etish, shuningdek, noqonuniy migratsiya masalalarida huquqiy asoslarning mustahkamlanishi, migratsiya tizimining o‘zgarishi va xalqaro hamkorlikni chuqurlashtirish zarurligi ko‘rib chiqiladi.
