XALQ O‘YINLARI – MA’NAVIYAT MANBAI VA TARBIYA MAKTABI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Milliy mustaqillik, ma’naviy-axloqiy tarbiya, xalq og‘zaki ijodi, xalq o‘yinlari, urf-odat va an’analar, jismoniy tarbiya, totemizm va a’nimizm, qahramonlik dostonlari, ovchilik va chavandozlik, bolalar tarbiyasi, madaniy meros, merganlik va o‘q-yoy.Abstract
ANNOTATSIYA. Mazkur maqolada xalq og‘zaki ijodining muhim bo‘g‘ini
bo‘lgan xalq o‘yinlarining tarbiyaviy ahamiyati, ularning milliy o‘zlikni anglash,
ma’naviy merosni saqlash va yosh avlodni barkamol etib tarbiyalashdagi o‘rni
yoritilgan. Muallif xalq o‘yinlarining ildizlari chuqur tarixiy, madaniy va ijtimoiy
asosga ega ekanligini ta’kidlab, ularning shakllanishi totemistik va anmistik
qarashlarga borib taqalishini ilmiy dalillar bilan ko‘rsatadi. “Alpomish”, “Shohnoma”
kabi dostonlar hamda tarixiy manbalar orqali xalq o‘yinlarining shakli, mazmuni va
tarbiyaviy yo‘nalishlari ochib beriladi. Ayniqsa, ot, o‘q-yoy, chavandozlik, merganlik
kabi o‘yinlar vositasida yosh avlodda jasorat, fidoyilik, jismoniy tayyorgarlik kabi
fazilatlar shakllantirilganiga urg‘u beriladi.
References
1. Janhunen, Juha. Tracing the Bear Myth in Northeast Asia. University of
Helsinki, 2001.
2. Dudeck, Stephan. The Bear Festival in Western Siberia: Ritual Revivals among
the Khanty and Mansi. Arctic Anthropology, 2011.
3. Vygotsky, L.S. Play and its Role in the Mental Development of the Child.
Soviet Psychology, 1978.
4. Abduqodirov, R. O‘zbek xalq o‘yinlari: tarixi va pedagogik ahamiyati.
Toshkent: Ma’naviyat, 2019. Tandfonline (Cambridge Core) nashr qilingan maqola:
5. “The Shahnameh of Ferdowsi as World Literature”, Iranian Studies, 2015,
vol. 48(3), Franklin Lewis
6. Davlatova, S. T. qizi Abdullayeva, FS (2023). Bolalarning ma’naviy-axloqiy
tarbiyasiga oid ota-onalarning qarashlari. Educational Research in Universal Sciences,
2(16), 819-823.
7. Tojimukhammadovna, D. S. (2025). Pedagogical Foundations of Developing
Students’ Professional Competencies in Club Classes. International Journal of
Pedagogics, 5(04), 141-145.
8. Абдурахимова Д.А. “Халқ оғзаки ижоди- маънавий тарбия воситаси”
.Ўқув қўлланма.Тошкент, 2004 йил.
9. Аҳмедов.Б - тузувчилар ва изоҳлар муаллифи. Аждодлар ўгити,
ҳикоятлар, ҳикматлар, таснифлар . Тошкент, Чўлпон, 1991 йил.
