APPENDITSIT KASALLIGI VA UNING ASORATLARI: SHOSHILINCH TIBBIY YORDAM MARKAZI KLINIK ISHIDA TAHLILI

Authors

  • Satimbayeva Rayxona Nurmuxammad qizi Author

Abstract

Kirish. Appenditsit, ya'ni ko‘richakning yallig‘lanishi, dunyodagi eng keng tarqalgan shoshilinch jarrohlik kasalliklaridan biri hisoblanadi. Har yili millionlab odamlar ushbu tashxis bilan murojaat qilishadi va ko‘pchilik operativ davolanishga muhtoj bo‘ladi [1]. Statistik ma'lumotlarga ko‘ra, appenditsitning umumiy tarqalishi 1000 kishiga 7-12 holatni tashkil etadi, ammo bu ko‘rsatkich yoshga, jinsga va geografik omillarga qarab farq qilishi mumkin [2]. Appenditsitning murakkabligi shundaki, uning klinik ko‘rinishlari juda xilma-xil bo‘lishi mumkin. Klassik belgilarga qaramay, ko‘plab bemorlarda, ayniqsa bolalar, homilador ayollar va keksa yoshdagi shaxslarda, kasallikning dastlabki bosqichlarida tashxis qo‘yish qiyin kechadi [3].

Appenditsitning o‘z vaqtida aniqlanmaganligi yoki noto‘g‘ri davolanishi jiddiy asoratlarga olib kelishi mumkin. Eng xavfli asoratlar qatoriga peritonit (qorin pardasining yallig‘lanishi), appendikulyar absess (yiring to‘planishi), flegmona (tarqoq yiringli yallig‘lanish), ichak tutilishi va hattoki sepsis kiradi. Peritonit kabi asoratlar bemorning hayotiga bevosita xavf tug‘diradi va operatsiyadan keyingi davrning murakkab kechishiga, o‘lim holatlarining ko‘payishiga sabab bo‘ladi [4]. Shu sababli, appenditsitni erta aniqlash va uning asoratlarini oldini olish hamda davolash shoshilinch tibbiy yordam tizimi uchun doimo dolzarb muammolardan biri bo‘lib kelgan.

References

1. Di Saverio, S., et al. (2018). Diagnosis and management of acute appendicitis: 2018 update of the WSES appendicitis classification and treatment guideline. World Journal of Emergency Surgery, 13(1), 34.

2. Humes, D. J., & Singh, V. K. (2017). Acute appendicitis. BMJ, 359, j5240.

3. Rao, P. M., & Anderson, J. S. (2014). Imaging of appendicitis. Radiologic Clinics of North America, 52(2), 299-312.

4. Biondo, S., et al. (2011). Perforated appendicitis: a prospective study comparing laparoscopic versus open surgery. Surgical Infections, 12(5), 391-396.

5. Street, J. P., et al. (2015). Computed tomography in the diagnosis of acute appendicitis. The American Surgeon, 81(3), 293-297.

6. Gaujoux, S., & Falcoz, J. (2015). Laparoscopic versus open appendectomy: a systematic review and meta-analysis. Annals of Surgery, 262(5), 704-714.

7. Abbas, A. K., et al. (2021). Evaluating the effectiveness of diagnostic modalities in suspected acute appendicitis: a systematic review and meta-analysis. Surgical Endoscopy, 35(10), 4443-4456.

8. Mayne, A. I., et al. (2019). Management of acute appendicitis: a guideline from the American Society of Colon and Rectal Surgeons. Diseases of the Colon & Rectum, 62(4), 401-410.

Published

2025-09-05

How to Cite

Satimbayeva Rayxona Nurmuxammad qizi. (2025). APPENDITSIT KASALLIGI VA UNING ASORATLARI: SHOSHILINCH TIBBIY YORDAM MARKAZI KLINIK ISHIDA TAHLILI. Ta’limda Raqamli Texnologiyalarni Tadbiq Etishning Zamonaviy Tendensiyalari Va Rivojlanish Omillari, 47(1), 16-20. https://scientific-jl.com/trt/article/view/26749