ИБН ЖАРИР ТАБАРИЙ ТАФАККУРГА ЧОРЛОВЧИ ОЯТЛАР ТАФСИРИНИ БАЁН ЭТИШДА АСОСЛАНГАН ДАЛИЛЛАР
Keywords:
Калит сўзлар: Ислом тафсири, Табарий, Жомиъ ал-баян, тафаккур, Қуръон, тафсир методологияси, ривоят, ақлий далил, исломий фикр.Abstract
Annotatsiya. Мақолада Ислом тафсир илмининг муҳим йўналишларидан бири сифатида Ибн Жарир ат-Табарийнинг (ваф. 923) “Жомиъ ал-баян ан таъвил оя ал-Қуръон” асари таҳлил қилинади. Асосий эътибор тафаккурга чорловчи оятларнинг шарҳига қаратилган бўлиб, муфассирнинг тафсир методологияси учта устунга – ваҳий, ривоят ва ақлий далилларга суянганлиги асослаб берилган. Мақолада Табарийнинг Қуръон оятларини изоҳлашда оят билан оятни тафсир қилиш, ҳадис ва саҳоба–тобеин ривоятларига таяниш, луғат ва араб адабиётидан фойдаланиш, шунингдек, ақлий ва мантиқий мулоҳазаларни қўллаш усуллари кўрсатиб берилган. Хулосада Табарий тафсири Ислом илмлари ривожида тафаккур ва илм-фан уйғунлигини намоён этувчи тарихий-методологик манба сифатида баҳоланади.References
1. Ат-Табарий, Абу Жаъфар Муҳаммад ибн Жарир. (2001). Жомиъ ал-баян ан таъвил оя ал-Қуръон. Таҳқиқ: Аҳмад Муҳаммад Шокир. Қоҳира: Дар ал-Маориф.
2. Ат-Табарий, Абу Жаъфар Муҳаммад ибн Жарир. (1992). Таърих ар-русул ва-л-мулуқ (Табарий тарихи). Байрут: Дар ал-Кутуб ал-Илмия.
3. Ибн Касир, Исмоил ибн Умар. (1998). Тафсир ал-Қуръон ал-Азим. Байрут: Дар ал-Маориф.
4. Ас-Суютӣ, Жалолиддин. (2003). Ал-Итқон фи улум ал-Қуръон. Қоҳира: Дар ал-Ҳадис.
5. Rahman, F. (1982). Islam and Modernity: Transformation of an Intellectual Tradition. Chicago: University of Chicago Press.
6. Peters, F. E. (1990). A Reader on Classical Islam. Princeton: Princeton University Press.
7. Wheeler, B. M. (2006). Approaches to the Qur’an. London & New York: Routledge.
8. Goldziher, I. (1971). Introduction to Islamic Theology and Law. Princeton: Princeton University Press.
9. Abdel Haleem, M. A. S. (1999). Understanding the Qur’an: Themes and Style. London: I. B. Tauris.
10. Hasan, S. (2008). History of Qur’anic Exegesis: From Tabari to Ibn Kathir. Lahore: Islamic Book Foundation.
11. Rosenthal, F. (1996). The Classical Heritage in Islam. London: Routledge.
12. Зоҳидов, А. (2010). Қуръон ва тафсиршунослик масалалари. Тошкент: Ўзбекистон миллий энциклопедияси нашриёти.
13. Хамидов, Ш. (2015). Ислом тафсир илми тарихи ва методологияси. Тошкент: Имом Бухорий халқаро маркази.
