SURXON DAVLAT QO‘RIQXONASI HUDUDIDA TARQALGAN PHLOMIS L. TURKUMI TURLARINING BIOEKOLOGIYASI VA TARQALISHI
Keywords:
Kalit so‘zlar:Plomis L. turkum, tog', oila, Surxon, flora, okrug, tur.Abstract
Annotatsiya: Phlomis L. turkumi Surxon davlat qo`riqxonasida to`gli hududlarda alohida o`rin egallaydi. Phlomis L. turkumi turlari Lamiaceae oilasiga kiruvchi o`simlik bo`lib, Surxondaryo florasida o`ziga xos o`rin egallaydi. Ushbu oilaning hozirgi kunda yer yuzida 232 turkumga mansub 8,091 ta turi[12] uchraydi. Phlomis L. turkumini esa 110 ta turi[12] tarqalgan. Lamiaceae oilasi O`rta Osiyoda 53 turkum 462 dan ortiq turi[1] tarqalgan bo`lib, O`zbekistonda 25 turkum 123 ta turi[2] mavjud. Phlomis turkumiga mansub 3 ta tur (Phlomis olgae, Phlomis spinidens, Phlomis thapsoides) Surxon davlat qoʻriqxonasida tarqalgan. Phlomis L. turkumiga kiruvchi ushbu turlar –tog` hududlarida keng tarqalgan . Tuproqning unumdorligi turning ko'payishida va o'sishda muhim omil hisoblanadi. Ushbu maqolada ana shu turlarning morfologik belgilari, ekologik oʻziga xosliklari ,tarqalish joylari va ahamyatini ilmiy jihatdan tahlil qilamiz. Tadqiqot natijalar ushbu turlarni saqlash va boshqa hududlarga moslashtirish imkoniyatlarini baholashda muhim ahamiyatga ega.
References
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Определитель растений Средней Азии. T.2. Ташкент Фан, 1974.
2. Флора Узбекистана том 2. Издательство "Маьнавият" Ташкент 1955.
3. Невиский. К.Ш., Бешко Н.Ю., Попов В.A. Ботaник геогрaфичеcкое невский С.А. Материалы к флоре Кугитангтау и его предгорий. В кн. Флора и систематика высших растений – М., Л.: Изд. АН СССР, 1937– С.
4. Тожибaев К.Ш., Бешко Н.Ю., Попов В.A. Ботaнико-геогрaфичеcкое рaйонировaние Узбекиcтaнa // Ботaничеcкий журнaл, т. 101, вып. 10, 2016. – C. 1105-1132.
5. Хасанов Ф.О. Краткий очерк растительности Кугитанга // Тез. докл. юбил. науч. конф. молодых ученых и спец-тов посев 60-летию ЛКСМ Узб-на, 1985. – С. 167-168.
6. Ибрагимов Акрам Жавлиевич. Сурхон Давлат Қўриқхонасининг Флораси (Кўҳитанг Тизмаси), Дис канд. биол. наук., Тошкент-2010.
7. Флора СССР том 6. В 6-е годы. – М., Л.: Изд. Академия наук СССР, 1934-1964.
8. Ачилова Наргиза Тухтаназаровна. Сурхон-Шеробод ботаник-географик раиони флораси. Дис канд. биол. Наук. 03.00.05-Ботаника, Карши-2021.
9. Inom Juramurodov, Rustam Uralov. Assessment of plant diversity in the Surkhan-Sherabad Region, Uzbekistan by grid mapping.
Foydalanilgan internet saytlari
10. https://powo.science.kew.org/
11. https://www.plantarium.ru/
12. https://www.The World Flora Online.org/
