AKADEMIK LITSEY O’QUVCHILARDA EMOTSIONAL INTELLEKTNI RIVOJLANTIRISHNING PEDAGOGIK-PSIXOLOGIK DETERMINANTLARI
Keywords:
Kalit so‘zlar. emotsional intellekt, pedagogik yondashuv, psixologik asoslar, empatiya, o‘quvchilar.Abstract
Annotatsiya. Mazkur maqola o‘quvchilarda emotsional intellektni rivojlantirishning pedagogik-psixologik asoslarini tahlil qiladi. Tadqiqotda emotsional intellektning o‘zini anglash, emotsiyalarni boshqarish, empatiya va ijtimoiy ko‘nikmalar kabi tarkibiy qismlari o‘rganildi. Kognitiv va faoliyatga yo‘naltirilgan yondashuv asosida ishlab chiqilgan metodlar o‘quvchilarning emotsional va ijtimoiy rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatdi. Eksperimental natijalar emotsional intellektni shakllantirish o‘quvchilarning o‘quv motivatsiyasi, kommunikativ ko‘nikmalari va ijtimoiy moslashuvchanligini oshirishga xizmat qilishini ko‘rsatdi. Maqolada ushbu jarayonning psixologik mexanizmlari, samarali pedagogik shart-sharoitlari va o‘qituvchilar uchun tavsiyalar yoritildi. Tadqiqot natijalari emotsional intellektni rivojlantirishni ta’lim-tarbiyada ustuvor yo‘nalish sifatida joriy etish zarurligini asoslaydi.
References
1. GOULMAN, D. Emotsionalnыy intellekt: Pochemu on mojet znachit bolshe, chem IQ. – Nyu-York: Bantam Books, 1995. – 352 s.
2. MAYER, Dj. D., SALOVEY, P. Chto takoe emotsionalnыy intellekt? // V kn.: Emotsionalnoe razvitie i emotsionalnыy intellekt: Obrazovatelnыe posledstviya / pod red. P. Salovey i D. Sluyter. – Nyu-York: Basic Books, 1997. – S. 3–31.
3. MAYER, Dj. D., SALOVEY, P., KARUSO, D. R. Emotsionalnыy intellekt: teoriya, rezultatы i vыvodы // Psychological Inquiry. – 2004. – T. 15, № 3. – S. 197–215. DOI: https://doi.org/10.1207/s15327965pli1503_02
4. BOShAMP, M. X., ANDERSON, V. SOCIAL: integrativnaya model razvitiya sotsialnыx navыkov // Psychological Bulletin. – 2010. – T. 136, № 1. – S. 39–64. DOI: https://doi.org/10.1037/a0017768
5. KARIMOV, U. Pedagogik psixologiyada emotsional intellektning ahamiyati. – Toshkent: Fan, 2021. – 180 b.
6. BRAKKETT, M. A., RIVERS, S. Ye., SALOVEY, P. Emotsionalnыy intellekt: posledstviya dlya lichnogo, sotsialnogo, akademicheskogo i professionalnogo uspexa // Social and Personality Psychology Compass. – 2011. – T. 5, № 1. – S. 88–103. DOI: https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2010.00334.x
7. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI PREZIDENTINING PQ-4884-SON QARORI. Ta’lim tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasi. – Toshkent: Lex.uz, 2020.
8. ZEYDNER, M., ROBERTS, R. D., METTYuS, G. Mojet li emotsionalnыy intellekt bыt obuchen? // Educational Psychologist. – 2002. – T. 37, № 4. – S. 215–231. DOI: https://doi.org/10.1207/S15326985EP3704_2
