ABU RAYHON BERUNIYNING TABIIY FANLAR RIVOJLANISHIGA QO'SHGAN HISSASI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Al-Beruniy, polimatshunos, Geologiya, Mineralogiya, Xorazm.Abstract
Al-Beruniy, Abu Ar-Rayhon Muhammad Bin Ahmad (440h./1048) mualliflarning fikricha, islom tarixidagi yetakchi mineralog. Uning “Qimmatbaho toshlarni tanib olish haqida risolalar” (Al-Jamhir fi maʼrifatil al-javohir) monografiyasi, ehtimol, musulmon sivilizatsiyasidagi mineralogiya boʻyicha eng yaxshi hissadir. Bu qoʻlyozma davomida Beruniy boshqa sivilizatsiya ilmlarini tarjima qilmagan yoki nusxa koʻchirmagan, aksincha, oʻz tajribasini yozib olgan[1]. Ma’mun akademiyasining, Kat shahrining yirik vakili Abu Rayhon Muhammad ibn Ahmad al-Beruniy astronomiya, matematika, konchilik, geografiya, tarix, farmakologiya va boshqa sohalarda 150 ga yaqin asar yozgan bo‘lib, ulardan 31 tasi bizgacha yetib kelgan. Ular orasida "Hindiston" , "Qadimgi xalqlar yodgorliklari" , "Mineralogiya" , "Geodeziya" kabi buyuk asarlari unga jahon miqyosida shuhrat keltirdi.
References
1. Beruniy, A.R. “Mineralogiya (Kitab al-Jamahir fi Ma’rifat al-Javahir)”. – Toshkent: Fan, 1966.
2. Beruniy, A.R. “Qonun al-Mas‘udi”. – Toshkent: Fan, 1973.
3. Beruniy, A.R. “Al-Asar al-Baqiya an al-Qurun al-Khaliya”. – Qohira, 1968.
4. Xasanov, B. Abu Rayhon Beruniy merosi va uning ilm-fanga qo‘shgan hissasi. – Toshkent: O‘zbekiston, 2001.
5. Saidov, A. Abu Rayhon Beruniy va tabiiy fanlar rivoji // O‘zbekiston tarixi jurnali, 2012, №3. – B. 45-52.
6. Holbekov, M. Beruniy va uning ilmiy kashfiyotlari. – Urganch: TDPU, 2018.
7. UNESCO. Al-Biruni – Universal Genius of Central Asia. – Paris: UNESCO Courier, 1974.
