JUFTTUYOQLI HAYVONLARDA QAYT ETILGAN NEMATODALAR

Authors

  • Kuchboyev A.E. Author
  • Amirov O.O. Author

Keywords:

aKalitli so‘zlar: jufttuyoqli, quvushshoxli, nematoda, definitiv xo‘jayin, obligat parazit.

Abstract

Annotatsiya: O‘zbekiston hududida sutemizuvchilar sinfining jufttuyoqlilar turkumi bug‘usimonlar, quvushshoxlilar va to‘ng‘izsimonlar oilasiga tegishli 12 turi yashaydi va parazit nematodalarning definitiv xo‘jayinlari hisoblanadi. Tadqiqot natijalariga ko‘ra, jufttuyoqli hayvonlarda jami 106 turdagi nematodalar qayd etilgan bo‘lib, jumladan qo‘ylarda - 85, echkilarda – 66 va qoramollarda – 44, yovvoyi cho‘chqada - 8, xongulda -7, yelikda -16, sibir tog‘ echkisida - 25, morxo‘rda - 15, muflonda - 31, arxarda - 33, sayg‘oqda - 13 va jayronda – 20. Ular Chromadorea sinfiga tegishli bo‘lgan 17 oilaga mansubdir. Turlar tarkibi va soni bo‘yicha ko‘p bo‘lgani Haemonchidae, Molineidae va Trichostrongylidae oilalariga to‘g‘ri keldi. Jufttuyoqli hayvonlar ichida bug‘u va cho‘chqalarga nisbatan quvushshoxlilar vakillarida ko‘plab obligat parazitlar qayd etilgan.

References

1. Abramatov M., Kuchboev A., Ruziev B., Sobirov Kh. Diversity of Gastrointestinal Nematodes in Domestic Ruminants of Uzbekistan // Pakistan Journal of Zoology. 2022, 54(5) P.2445-2448, DOI: https://dx.doi.org /10.17582/ journal.pjz/20210629120602

2. Hodda M. Phylum nematoda. Zootaxa, 2007. 265–293.

3. Kuchboev, A. E., Amirov, O.O., Karimova, R. R., Asakawa, M. Nematodes in the digestive tract of domestic ruminants in Uzbekistan. Jpn. J. Vet. Parasitol., 2016, 15 (2). P.124-129.

4. Азимов Д.А., Дадаев С.Д., Акрамова Ф.Д., Сапаров К.А. Гельминты жвачных животных Узбекистана. - Ташкент, 2015. -С.224.

5. Азимов Д.А., Шакарбоев Э.Б., Шерназаров Э., Кучбоев А.Э., Голованов В.И. Гельминты редких видов фауны Узбекистана: Эндопаразиты барана Северцова и Винторогого козла (сообщение I) // Узбекский биологический журнал. Ташкент, 2003. - № 3-4. - С. 78 - 82.

6. Амиров О.О., Каримова Р.Р., Собирова Х.Г., Кучбоев А.Э. Бухоро буғусининг ошқозон-ичак нематодалари: уларнинг морфологик ва молекуляр жиҳатдан идентификациялаш // Хоразм Маъмун академияси ахборотномаси. Хива, 2019. №1, 1-8 Б.

7. Амиров О.О., Собиров Х.Ф., Каримова Р.Р., Кучбоев А.Э. Ўзбекистонда Capra Linnaeus, 1758 авлоди турларининг нематодалари // Хоразм маъмун академияси ахборотномаси. ̶ Хива, 2023. ̶ Б. 57-64.

8. Богданов О.П. Редкие животные Узбекистана. Энциклопедический справочник. - Ташкент: Комус, 1992. – 400 с.

9. Жизнь животных: в 7 т. – М.: Просвещение. – Т.7: Млекопитающие/ Под редакцией академика В.Е. Соколова. 1989. – C. 578.

10. Кошанов Е.К. Гельминты диких млекопитающих Узбекистана: Автореф. дис. ... канд. биол. наук, Ташкент, 1972. -C. 36.

11. Кучбоев А.Э. Популяционная экология, систематика нематод семейства Protostrongylidae Leiper, 1926 и функционально-метаболические процессы в системе “паразит-хозяин”: Автореф. дис. ... док биол.наук. –Ташкент, 2009. -43 с.

12. Кучбоев А.Э., Собиров Х.Ф., Амиров О.О., Каримова Р.Р., Мадумаров М.Ж., Абдурахимов А., Абдуллаев А.А. Ўзбекистонда бухоро буғусининг (Cervus elaphus bactrianus Lydekker, 1900) молекуляр- генетик идентификациялаш// Хоразм Маъмун академияси ахборотномаси: илмий журнал, 2021. №2. Б. 22-27.

13. Муфазалов Р.Р. Структура и функционирование гельминтов овец горных экосистем Узбекистана: Автореф. дис. .... канд. биол. наук. Ташкент, 1995 -C. 24.

14. Ўзбекистон Республикасининг Қизил китоби (II жилд). Тошкент, 2019. ̶ Б. 336-353.

15. Собиров Х.Ф., Кучбоев А.Э., Амиров О.О., Каримова Р.Р., Абдуллаев А.А. Ўзбекистонда камёб ёввойи қўй (Ovis ammon severtzovi ва O. vignei arkal) турларининг молекуляр идентификациялаш// КарДУ хабарлари, 2022. №2/1. Б. 102-106.

16. Умаров Д.К., Каримова Р.Р., Рузиев Б.Х., Кучбоев А.Э. Гельминтофауна кабана (Sus scrofa Linn., 1758) // Биология наука XXI века: 16-я Международная Пущинская школа-конференция молодых ученых. 16– 21апреля 2012. – Пущино, 2012. - С.345.

17. Шнеер В.С., О видоспецифичности ДНК: 2007, 50 лет спустя // Биохимия. -Т. 72. № 12. -C. 1690-1699.

Published

2025-11-03

How to Cite

Kuchboyev A.E., & Amirov O.O. (2025). JUFTTUYOQLI HAYVONLARDA QAYT ETILGAN NEMATODALAR. Ta’limda Raqamli Texnologiyalarni Tadbiq Etishning Zamonaviy Tendensiyalari Va Rivojlanish Omillari, 48(4), 193-199. https://scientific-jl.com/trt/article/view/27997