O'ZBEKISTON IQLIM SHAROITLARI UCHUN OPTIMAL BITUM MINERAL QORISHMALARINI LOYIHALASH VA ULARNING BARQARORLIGINI OSHIRISH
Keywords:
Bitum-mineral qorishma, yo'l qoplamasi, iqlim sharoitlari, barqarorlik, penetratsiya, yumshash harorati, mo'rtlik harorati, polimer-bitum bog'lovchilar, Superpave, modifikatsiya, adgeziya, qarish.Abstract
Ushbu maqola O'zbekiston Respublikasining keskin kontinental
iqlim sharoitlarida avtomobil yo'llarining mustahkamligi va uzoq umr ko'rishini
ta'minlash maqsadida optimal bitum-mineral qorishmalarini (BMQ) loyihalash va
ularning barqarorligini oshirish masalalariga bag'ishlangan. Maqolada mahalliy bitum
xususiyatlari, mineral materiallarning ahamiyati hamda BMQ ning yuqori va past
haroratlardagi ekspluatatsion ko'rsatkichlarini yaxshilash bo'yicha zamonaviy
yondashuvlar tahlil qilinadi. Polimer-bitum bog'lovchilar (PBB) va boshqa
modifikatsiyalashtiruvchi qo'shimchalardan foydalanish, shuningdek, Superpave kabi
xalqaro loyihalash metodologiyalarini joriy etish orqali yo'l qoplamalarining
chidamliligini oshirish yo'llari yoritilgan. Tadqiqot metodologiyasi sifatli BMQ
tarkibini aniqlash va sinovdan o'tkazishga qaratilgan bo'lib, olingan natijalar mahalliy
sharoitda yo'l qurilishi materiallari sifatini yaxshilash uchun ilmiy asos bo'lib xizmat
qiladi.
References
1.
ГОСТ 33136-2014. Bitum neftli yo'l qurilishi uchun. Igna botishini aniqlash
usuli. (2014). Moskva: Standartinform.
2.
ГОСТ 33137-2014. Bitum neftli yo'l qurilishi uchun. Yumshash haroratini
aniqlash usuli (halqa va shar usuli). (2014). Moskva: Standartinform.
3.
Jalilov, A. A., & Karimov, B. X. (2020). Yo'l qurilishi materiallari va
texnologiyalari. Toshkent: Yangi Asr Avlodi.
4.
Ismoilov, M. I., & To'xtayev, Z. K. (2021). Mahalliy bitumlarning fizik
mexanik xususiyatlarini yaxshilash yo'llari. Transport tizimining rivojlanishi, 2(1), 54
61.
5.
Huang, Y., Bird, R., & Heidrich, T. (2007). A Review of the Use of Recycled
Waste Materials in Asphalt Pavements. Resources, Conservation and Recycling, 52(1),
58-73.
