ECONOMIC FACTORS AFFECTING SOCIAL PROTECTION AND POVERTY LEVELS OF THE POPULATION
Keywords:
kambag‘allik darajasi, ijtimoiy himoya tizimi, iqtisodiy omillar, real daromadlar, bandlik darajasi, yashirin ishsizlik, hududiy nomutanosiblik, inflatsiya bosimi, davlat transferlari, ijtimoiy nafaqalar, uy xo‘jaliklarining daromadi, minimal iste’mol savatchasi, iqtisodiy xavfsizlik.Abstract
Ushbu maqolada O‘zbekistonda aholining ijtimoiy himoyasi tizimi
va kambag‘allik darajasiga ta’sir etuvchi asosiy iqtisodiy omillar tahlil qilingan.
Tadqiqotda real daromadlar dinamikasi, ish bilan bandlik darajasi, davlat tomonidan
ko‘rsatilayotgan transfer to‘lovlari, inflyatsiya darajasi va hududlar o‘rtasidagi
iqtisodiy tafovutlarning kambag‘allik darajasiga ko‘rsatayotgan bevosita va bilvosita
ta’siri o‘rganilgan. Metodologik jihatdan statistik ma’lumotlar, so‘rovnoma natijalari
hamda iqtisodiy ko‘rsatkichlar o‘zaro solishtirma tahlil asosida baholandi. Tadqiqot
natijalari shuni ko‘rsatadiki, aholining ijtimoiy himoyasini kuchaytirish borasidagi
davlat siyosati ijobiy samara bermoqda, biroq inflyatsiya, yashirin ishsizlik va
nomutanosib hududiy rivojlanish hali ham kambag‘allikni saqlab qoluvchi asosiy
omillar sifatida saqlanib qolmoqda. Mualliflar tomonidan taklif etilgan chora-tadbirlar
tizimli ijtimoiy-iqtisodiy yondashuvga asoslangan bo‘lib, ular aholining ijtimoiy
himoyasini yanada mustahkamlash va kambag‘allik darajasini bosqichma-bosqich
kamaytirishga xizmat qiladi. Ushbu ilmiy maqola iqtisodiy siyosat shakllantirishda
ham nazariy, ham amaliy jihatdan foydali bo‘lishi mumkin.
References
1.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi. (2024). Aholining
daromadlari va iste’mol darajasi. www.stat.uz
2.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori PQ–5044-son, 2021-yil 26
mart. Aholini kambag‘allikdan chiqarish va bandlikni ta’minlash strategiyasi.
3.
O‘zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot va moliya vazirligi. (2023). Ijtimoiy
budjet va yordam dasturlari bo‘yicha hisobotlar.
4.
Qodirov A. (2022). Ijtimoiy himoya siyosatining transformatsiyasi va
zamonaviy tamoyillari. – Toshkent: Iqtisod-Moliya nashriyoti.
5.
Boshqaruv akademiyasi nashri (2021). Kambag‘allik va ijtimoiy tenglik
masalalari.
6.
Jahon banki. (2023). Uzbekistan: Poverty Reduction and Social Safety Net
Report.
7.
International Monetary Fund (IMF). (2022). Republic of Uzbekistan:
Selected Issues.
8.
United Nations Development Programme (UNDP). (2022). Socio-Economic
Impact of COVID-19 in Uzbekistan.
9.
G‘ulomov S. va boshq. (2023). Ijtimoiy barqarorlik va iqtisodiy o‘sish
muvozanati. – Toshkent: Innovatsion iqtisodiyot markazi.
10.
Karimova D. (2021). “Ijtimoiy siyosat va aholi farovonligi: zamonaviy
qarashlar”. Iqtisodiyot va ta’lim jurnali, №2.
11.
Qodirova M. (2023). “O‘zbekistonda ijtimoiy himoya tizimining rivojlanish
bosqichlari”. Iqtisodiy tadqiqotlar jurnali, №1.
