ONA TILI DARSLARIDA SAVODXONLIK VA NUTQIY KOMPETENSIYANING O‘ZARO BOG‘LIQLIGI
Keywords:
Savodxonlik, nutqiy kompetensiya, boshlang‘ich ta’lim, ona tili, til kompetensiyalari, o‘qish savodxonligi, xalqaro baholash tizimi, PIRLS, PISA, funksional savodxonlik, lingvodidaktika, kommunikativ metodika, tilni o‘rgatish strategiyalari.Abstract
Mazkur maqolada boshlang‘ich ta’lim bosqichida ona tili darslarida o‘quvchilarning savodxonligi va nutqiy kompetensiyasini shakllantirish jarayonidagi o‘zaro bog‘liqlik, ularning ta’limdagi ahamiyati, pedagogik-psixologik asoslari, xalqaro baholash tizimlari doirasidagi talablari va huquqiy-me'yoriy asoslari yoritilgan. Savodxonlik nafaqat texnik jihatdan o‘qish va yozish ko‘nikmalarini, balki mazmunli, tushunarli, ifodali va maqsadli fikrni shakllantirishni nazarda tutadi. Bu esa nutqiy kompetensiyaning negizidir. Maqolada O‘zbekiston Respublikasining "Ta’lim to‘g‘risida"gi Qonuni, UNESCO, PIRLS va PISA baholash tizimlari doirasidagi yondashuvlar asosida savodxonlik va nutqiy kompetensiya integratsiyasiga oid ilmiy tahlillar bayon etilgan. Shuningdek, zamonaviy lingvodidaktika va kommunikativ metodlar asosida taklif etilgan yondashuvlar o‘rganilgan.
References
1.
O‘zbekiston Respublikasi “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni. (2020-yil 23
sentabr).
2.
Alexander, R. (2018). Dialogic Teaching: Rethinking Classroom Talk.
Routledge.3.
Canale, M., & Swain, M. (1980). Theoretical bases of communicative
approaches to second language teaching and testing. Applied Linguistics.
4.
Snow, C. (2002). Reading for Understanding: Toward an R&D Program in
Reading Comprehension. RAND Corporation.
5.
OECD (2021). 21st Century Skills Framework.
6.
7.
8.
9.
10.
UNESCO (2022). Global Framework on Education and Literacy.
PIRLS Assessment Framework (2021). IEA, Boston College.
PISA 2022 Assessment and Analytical Framework. OECD Publishing.
Freire, P. (1970). Pedagogy of the Oppressed. Continuum.
Livingstone, S. (2004). Media Literacy and the Challenge of New Information
and Communication Technologies. Communication Review.
11.
Sahlberg, P. (2015). Finnish Lessons 2.0. Teachers College Press.
12.
Vygotsky, L. (1978). Mind in Society: The Development of Higher
Psychological Processes. Harvard University Press.
13.
European Commission. (2020). Key Competences for Lifelong Learning.
14.
Gee, J.P. (2007). What Video Games Have to Teach Us About Learning and
Literacy. Palgrave Macmillan.
15.
Krashen, S. (1982). Principles and Practice in Second Language Acquisition.