ҚАДИМГИ ЎРТА ОСИЁДА ШАҲАРСОЗЛИК ВА ДЕВОРЛИ МУДОФАА ТДМАУ

Authors

  • Б.Х.Шарипов Author
  • Р.Ш.Ражапов Author

Keywords:

Қадимги Ўрта Осиёнинг шаҳарсозлигида шаҳар марказлари, сув иншоотлари, йўллар, шаҳар деворлари, шаҳар дарвозалари ҳамда уларнинг ҳозирги давр шаҳарсозлигидаги аҳамияти.

Abstract

 Ўрта Осиёнинг халқларининг сиёсий, ижтимоий-иқтисодий ва маданий ҳаётида қадимдан шаҳарларнинг барпо этилиши муҳим ўрин тутган. Шаҳарлар бир неча минг йиллар давомида шаклланган ва ривожланган давлатчилик анъаналари ва маҳаллий аҳоли турмуш тарзини акс эттирувчи мезонлардан биридир. Кишилик жамиятида аҳолининг жойлашуви ва сони, 
ижтимоий-иқтисодий ҳаётининг даражаси турлича бўлган, маданий тараққиётнинг айрим жиҳатлари билан бир-биридан фарқланувчи кўплаб катта ва кичик шаҳарлар азалдан мавжуд эди. Шу билан бирга шаҳарларни тавсифлашда эътиборга лойиқ умумий ҳолатлар ҳам бўлган. Бу ҳолатларни айниқса шаҳарларнинг ҳозирда сақланиб қолган қисмларида ва ёзма 
манбалардан тасаввур қилиш мумкин. Бу шаҳарларнинг деворлар билан ўраб олиниши, уларнинг ташқи кўринишини белгилайдиган ҳолатлардир.

References

1.

Зайниддин Восифий. Бадоъеул-вақоеъ (Нодир воқеалар), Форсийдан Н.

Норқулов таржимаси. Тошкент 1979 йил.16-бет.

2.

Сискное дело.1697 г. О дороге в XIVу . Туркестаньский сборник.

Т.5.Спб.1869. С.399-400.

3.

Ҳофизи Таниш Бухари. Шариф-наме-йи шахи.(книга шахской

славы).Факсимиле

рукописи..Д.88/Перевод

с

персидского,

введение,примечания и указатели Салахетдиновой М. А.ч. II М.,1987.с. 97.

4.

Маҳмуд ибн Вали. Море тайн относительно доблестей благородных

(География)/Введение,

примечания

Ташкент.1977.с.34.

5.

и

указатели

Ахмедова

Б.А.

Галкин М.Н.Показания русских пленных, возврашенных из Бухары в

1858-1859гг.//Этнографические материалы по Средней АзII и Оренбургскому

Краю ЗИРГО по отделению этнографII. Ташкент.1867.с.64.

6.

Дженкинсон.

Путешествие

в

Хиву

и

Бухару//Английские

путешественники в Московском государстве в XIV- веке.1937.с.477. 7.

8.

9.

Материалы по исторII Казахских ханств. Алматы.1961.с.444.

Приложения к показаниям Муравина. Журнал.

Маҳмуд ибн Вали.Море тайн относительно доблестей благородных

(География)/Введение,

примечания

Ташкент.1977.с.72.

10.

и

указатели

Ахмедова

Вамбери А. Путешествие по Средней АзII.М.1867.с.1-92.

11.

Б.А.

Шишкин В.А. Архитектурные памятники Бухары.Ташкент, 1936.с.30.

12.

Гейнс А.К. Управление Ташкентом при Кокандском владичестве

//Собрание литературных трудов.спб.1898.с.459.

13.

Х.Ш.Пўлатов.“Санъат, архитектура ва шаҳарсозлик тарихи. Марказий

Осиё архитектураси тарихи”.// Архитектура ва Дизайн таълим йўналиши

бўйича таҳсил олаётган талабалар учун ўқув қўлланма. ТАҚИ.Тошкент 2008 й.

56-60 бетлар.

14.

Маньковская Л.Ю.Типологические основы зодчества Средней АзII ( ИХ

начало ХХ-в). Ташкент.1980.с.67.

15. БХ Шарипов Экономика и социум, 915-919 ИЗ ИСТОРИИ ДРЕВНЕГО

ГРАДОСТРОИТЕЛЬСТВА И АРХИТЕКТУРЫ СРЕДНЕЙ АЗИИ

https://scholar.google.com/citations?view_op=view_citation&hl=ru&user=xEuWVx

MAAAAJ&citation_for_view=xEuWVxMAAAAJ:u5HHmVD_uO8C

16.

AE Tulkinovich, SB Kholboevich

ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal 11 (9), 415-418

In the network of roads application of the intelligent transport system

https://www.indianjournals.com/ijor.aspx?target=ijor:aca&volume=11&issue=9&arti

cle=072

Published

2025-04-22

How to Cite

ҚАДИМГИ ЎРТА ОСИЁДА ШАҲАРСОЗЛИК ВА ДЕВОРЛИ МУДОФАА ТДМАУ. (2025). ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 68(1), 153-160. https://scientific-jl.com/obr/article/view/9778