BOLA PSIXOLOGIYASINI O’RGANISHDA ILMIY TADQIQOTLARNING AHAMIYATI
Keywords:
Bola psixologiyasi, Rivojlanish psixologiyasi, Emotsional rivojlanish, Kognitiv rivojlanish,Ijtimoiy rivojlanish, Shaxsiyat shakllanishi, O'zaro munosabatlar, Ta'lim va tarbiya.Abstract
Bola psixologiyasi sohasidagi ilmiy tadqiqotlar bolalarning rivojlanishiga,emotsional va kognitiv o'zgarishlarga ta'sir qiluvchi omillarni aniqlashga qaratilgan. Ushbu maqola bolalar psixologiyasining turli yo'nalishlarini tahlil qilib, o'zgaruvchan
ijtimoiy va madaniy muhitda bolaning rivojlanishini o'rganadi. Tadqiqotlar ko'pincha bolalarning emotsional holati, o'zaro munosabatlari, o'qish qobiliyatlari, ijtimoiy adaptatsiya jarayonlari va psixologik rivojlanish bosqichlari bilan bog'liq bo'ladi.
Maqolada bolalarning shaxsiyatini shakllantiruvchi muhim omillar, shuningdek, otaonalar va ta'lim muassasalari ta'sirini o'rganadigan ilmiy ishlar muhokama qilinadi.
References
1. Jean Piaget – "The Child's Conception of the World" (1929), "The Psychology of
Intelligence" (1947)
Piaget bolalarning kognitiv rivojlanishini o‘rganib, bolalar qanday qilib dunyoni
anglashlarini va fikrlash tizimlarini shakllantirayotganini tasvirlagan.
2. Lev Vygotsky – "Mind in Society" (1978, asar 1930-40 yillarda yozilgan)
Vygotskining ijtimoiy-madaniy rivojlanish nazariyasi bolalarning rivojlanishida
ijtimoiy va madaniy omillarning o‘rni haqida muhim fikrlar bildirdi.
3. Erik Erikson – "Childhood and Society" (1950)Eriksonning psixosotsial rivojlanish nazariyasi bola rivojlanishidagi turli bosqichlarni
tahlil qildi va ijtimoiy munosabatlarning psixologik ta'sirini o‘rganishga katta hissa
qo‘shdi.
4. John Bowlby – "Attachment and Loss" (1969)
Bowlbyning bog‘lanish nazariyasi bola-ota-ona munosabatlarining psixologik
rivojlanishga ta'siri haqida muhim tadqiqotlar olib borgan.
5. Diana Baumrind – "Patterns of Parental Authority and Child Development" (1967)
Baumrind ota-ona tarbiyasi uslublarini va ularning bola rivojlanishiga ta'sirini
o‘rgangan.
6. Michael Rutter – "Developmental Psychiatry" (1990)
Rutter bolalar va o‘sirlardagi ruhiy kasalliklar va muammolarni tushunishga katta hissa
qo‘shgan.
