BIOTEXNOLOGIYANING METALLURGIYADAGI O‘RNI VA ISTIQBOLLARI РОЛЬ И ПЕРСПЕКТИВЫ БИОТЕХНОЛОГИИ В МЕТАЛЛУРГИИ
##semicolon##
biotexnologiya, metallurgiya, biogidrometallurgiya, bioleaching, biooksidlov, mikroorganizmlar, ekologik xavfsizlik, kam sifatli rudalar, metall ajratish, barqaror rivojlanish.##article.abstract##
Ushbu maqolada biotexnologiyaning metallurgiya sohasida qo‘llanilishining zamonaviy yo‘nalishlari, xususan, biogidrometallurgiya usullari — rudalarni mikroorganizmlar yordamida boyitish (bioobog‘atlash) va oksidlov (biooksidlov) jarayonlari yoritilgan. Biotexnologik usullar, an’anaviy pirometallurgik va gidrometallurgik yondashuvlarga nisbatan, bir qator afzalliklarga ega: ekologik
xavfsizlik, energiyani kam sarflanishi, va kam sifatli yoki murakkab tarkibli rudalarni iqtisodiy jihatdan samarali qayta ishlash imkoniyati.Maqolada Acidithiobacillus ferrooxidans, Leptospirillum ferrooxidans kabi bakteriyalar sulfidli rudalar tarkibini
oksidlab, mis, oltin, nikel, rux kabi metallarni ajratib olishda qanday ishlatilishi haqida batafsil ma’lumot beriladi. Shuningdek, Chilida, AQShda, Kanadada va Janubiy Afrikada biometallurgiyaning muvaffaqiyatli sanoat tajribalari tahlil qilinadi.Bundan
tashqari, mikroorganizmlarni genetik modifikatsiya qilish orqali ularning samaradorligini va barqarorligini oshirish imkoniyatlari ko‘rib chiqiladi. Maqolada biotexnologiyalarni ekologik jihatdan barqaror metallurgiya sanoatiga integratsiyalash,
ifloslangan hududlarni rekultivatsiya qilishda qo‘llash va chiqindisiz texnologiyalarga o‘tish istiqbollari ham muhim o‘rin egallaydi.
##submission.citations##
1. Alimov, O. (2020). Biotexnologiya va uning metallurgiyadagi qo‘llanilishi.
Toshkent: O‘zbekiston Fanlar Akademiyasi Nashriyoti.
2. Smith, J., & Brown, L. (2018). Biotechnology in Metallurgy: Advances and
Applications. New York: Springer.
3. Санакулов К.С Сагдиева М.Г Тагаев И.А. Биотехнологические процессы
металлургии (Биогидрометаллургия) Ташкент 2019
4. Karimova, M. (2021). “Biometallurgiya texnologiyalari va ularning iqtisodiy
samaradorligi,” O‘zbekistonda Sanoat, 12(4), 45-52.5. Li, H., & Zhao, W. (2022). “Genetically Modified Microorganisms in Bioleaching,”
Biotechnology Advances, 40, 107530.
6. World Bank Report (2020). Sustainable Mining and Biotechnology. Washington
D.C.: The World Bank.
7. Ergashev, T. (2019). Metallurgiyada innovatsion biotexnologiyalar. Toshkent: Fan
va Texnologiya.
8.
B.T.
Berdiyarov,
Sh.T.Hojiyev,
S.T.Matkarimov,
Metallurgiyada biotexnologik jarayonlar Toshkent 2022
S.Q.Nosirxoʻjayev
9. Nasr, M., & Ahmed, S. (2021). “Application of Microbial Biotechnology in Metal
Processing,” Journal of Cleaner Production, 280, 12446
