SURXON DAVLAT QO‘RIQXONASI HUDUDIDA TARQALGAN SCROPHULARIA L. TURKUMI TURLARINING BIOEKOLOGIYASI VA TARQALISHI
Keywords:
Kalit so‘zlar: Scrophularia L. turkum, Pomir-Oloy, tog’, Eron, oila, Surxon, flora, okrug, tur, chechakgul.Abstract
Annotatsiya: Scrophularia L. turkumi Surxon davlat qo‘riqxonasida to‘gli
hududlarda alohida o‘rin egallaydi. Scrophularia L. turkumi turlari Scrophulariaceae
Juss. oilasiga kiruvchi turkumlardan biri bo‘lib Surxon florasida o‘ziga xos o‘rin
egallaydi. Ushbu oilaning hozirgi kunda yer yuzida 60 turkumga mansub 2350 ta turi
[12] uchraydi. Scrophularia L. turkumini esa 297 ta turi [12], O‘rta Osiyoda 35 dan
ortiq turi [1], O‘zbekistonda 18 ta turi[2], Surxondaryo viloyatida 13 dan ortiq turi
tarqalgan. Ularning 4 tasi Surxon davlat qo‘riqxonasida uchrashi biogeografik nuqtai
nazardan muhim bo‘lib, ular tog’ va tog’ oldi hududlarda ko‘p uchraydi. Tuproqning
unumdorligi turlarning ko‘payishi va o‘sishda muhim omil hisobladi. Ushbu maqolada
ana shu turlarning morfologik belgilari, ekologik oʻziga xosliklari va tarqalish joylari
ilmiy jihatdan tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari bu turlarni saqlash va boshqa
hududlarga moslashtirish imkoniyatlarini baholashda muhim ahamiyatga ega.
References
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Определитель растений Средней Азии. T.9. Ташкент Фан, 1974.
2. Флора Узбекистана том 5. Издательство "Маьнавият" Ташкент 1955.
3. Невиский. К.Ш., Бешко Н.Ю., Попов В.A. Ботaник геогрaфичеcкое невский
С.А. Материалы к флоре Кугитангтау и его предгорий. В кн. Флора и
систематика высших растений – М., Л.: Изд. АН СССР, 1937– С.
4. Тожибaев К.Ш., Бешко Н.Ю., Попов В.A. Ботaнико-геогрaфичеcкое
рaйонировaние Узбекиcтaнa // Ботaничеcкий журнaл, т. 101, вып. 10, 2016. –
C. 1105-1132.
5. Хасанов Ф.О. Краткий очерк растительности Кугитанга // Тез. докл. юбил.
науч. конф. молодых ученых и спец-тов посев 60-летию ЛКСМ Узб-на, 1985.
– С. 167-168.
6. Ибрагимов Акрам Жавлиевич. Сурхон Давлат Қўриқхонасининг Флораси
(Кўҳитанг Тизмаси), Дис канд. биол. наук., Тошкент-2010.
7. Флора СССР том 22. В 6-е годы. – М., Л.: Изд. Академия наук СССР, 1934-
1964.
8. Ачилова Наргиза Тухтаназаровна. Сурхон-Шеробод ботаник-географик
раиони флораси. Дис канд. биол. Наук. 03.00.05-Ботаника, Карши-2021.
9. Inom Juramurodov, Rustam Uralov. Assessment of plant diversity in the Surkhan-
Sherabad Region, Uzbekistan by grid mapping.
Foydalanilgan internet saytlari
10. https://powo.science.kew.org/
11. https://www.plantarium.ru/
12. https://www.The World Flora Online.org/