ELEKTR TARMOG'INI RAQAMLASHTIRISH: SMART GRID TEXNOLOGIYALARI VA ULARNING ENERGIYA TA'MINOTI TIZIMLARINING SAMARADORLIGINI OSHIRISHDAGI ROLI.
Keywords:
Kalit so‘zlar: Smart grid, raqamlashtirish, elektr tarmogʻi, energiya samaradorligi, aqlli hisoblagichlar, avtomatlashtirilgan boshqaruv, real vaqt monitoringi, energiya xavfsizligi, barqaror energiya, Oʻzbekiston energetika tizimi.Abstract
ANNOTATSIYA
Mazkur maqola elektr tarmoqlarini raqamlashtirish jarayonida smart grid (aqlli
tarmoq) texnologiyalarining ahamiyati va ularning energiya ta’minoti tizimlarining
samaradorligini oshirishdagi rolini o‘rganishga bag‘ishlangan. Rivojlanayotgan
energetika sektorida zamonaviy texnologiyalar, xususan, smart grid tizimlari energiya
ishlab chiqarish, uzatish va taqsimlash jarayonlarini optimallashtirish orqali elektr
energiyasi isrofgarchiligini kamaytirish, uzluksiz ta’minotni ta’minlash hamda
iste’molchilar bilan ikki tomonlama aloqalarni yo‘lga qo‘yish imkonini beradi.
Maqolada smart grid texnologiyalarining asosiy komponentlari – aqlli hisoblagichlar,
avtomatlashtirilgan boshqaruv tizimlari, ma’lumotlarni real vaqt rejimida yig‘ish va
tahlil qilish imkoniyatlari yoritilgan. Shuningdek, raqamlashtirishning elektr
energiyasi samaradorligi, ekologik xavfsizlik, uzilishlarga chidamlilik va iqtisodiy
tejamkorlik kabi jihatlardagi ijobiy ta’siri tahlil qilinadi. Muallif, shuningdek,
O‘zbekistonda ushbu texnologiyalarni joriy etish istiqbollari, mavjud infratuzilmaning
tayyorligi hamda duch kelinayotgan muammolar haqida ham fikr bildiradi. Yakuniy
xulosalarda esa smart grid tizimlarini keng joriy etish orqali barqaror, ishonchli va
innovatsion energiya tizimini shakllantirish yo‘llari ko‘rsatib o‘tilgan. Maqola,
energetika sohasi mutaxassislari, siyosatshunoslar va texnologik yechimlar izlovchilari
uchun foydali ilmiy-amaliy manba sifatida xizmat qilishi mumkin.
References
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. IEA (International Energy Agency), “Smart Grid Technology Overview”, 2022.
2. World Bank Group, “Digitalization in the Energy Sector”, 2021.
3. O‘zbekenergo rasmiy veb-sayti – www.uzbekenergo.uz
4. Energetika vazirligi statistik ma’lumotlari, 2023.
5. Xalqaro tajriba: “Smart Grid Projects in the U.S. and Europe”, IEEE Journals,
2021.
6. “O‘zbekiston Respublikasi energetika strategiyasi 2020–2030”, rasmiy hujjat.
