MAKTAB O‘QUVCHILARINING O‘Z-O‘ZINI BAHOLASH DARAJASINI ANIQLASH VA RIVOJLANTIRISH YO‘LLARI
Keywords:
Kalit so‘zlar: o‘z-o‘zini baholash, maktab o‘quvchisi, psixologik rivojlanish, ijtimoiy moslashuv, trening, shaxsiy o‘sish, motivatsiya, test, pedagogik yondashuv.Abstract
Annotatsiya
Mazkur maqolada maktab o‘quvchilarining o‘z-o‘zini baholash darajasini
aniqlash va uni rivojlantirish yo‘llari ilmiy-amaliy jihatdan yoritilgan. Bolaning
shaxsiy rivojlanishida o‘zini to‘g‘ri baholash ko‘nikmasi ijtimoiy moslashuvchanlik,
motivatsiya va muvaffaqiyatga erishishning muhim omili hisoblanadi. Tadqiqotda 10–
16 yosh oralig‘idagi o‘quvchilar orasida psixologik testlar yordamida ularning o‘z-
o‘zini baholash darajalari o‘rganildi. Tahlillar natijasida o‘z-o‘zini past yoki ortiqcha
baholash holatlari maktab muhitidagi ijtimoiy-psixologik omillar, oilaviy tarbiya va
o‘qituvchilar bilan bo‘lgan munosabatlarga chambarchas bog‘liq ekani aniqlandi.
Muammoning yechimi sifatida o‘z-o‘zini baholashni rivojlantiruvchi treninglar,
o‘yinli mashg‘ulotlar, tanqidiy fikrlashni shakllantiruvchi topshiriqlardan foydalanish
tavsiya etiladi. Tadqiqotda maktab amaliyotida qo‘llanishi mumkin bo‘lgan amaliy
tavsiyalar keltirilgan bo‘lib, ular o‘quvchilarning ruhiy salomatligini mustahkamlash
va ijtimoiy moslashuv darajasini oshirishga xizmat qiladi.
References
Adabiyotlar ro‘yxati:
1. Yo‘ldoshev Q. (2019). Psixologiya asoslari. Toshkent: «Fan va texnologiya»
nashriyoti.
2. Karimova L.T. (2021). Yosh davrlari psixologiyasi. Toshkent: O‘zbekiston
Milliy universiteti nashriyoti.
3. Abdukarimov A.A. (2018). Ta’limda shaxsni o‘rganish va baholash metodlari.
Toshkent: TDPU nashriyoti.
4. Xoliqova N.M. (2020). Pedagogik texnologiyalar va pedagog mahorati.
Toshkent: «Iqtisod-Moliya» nashriyoti.
5. Sattorov O.A. (2017). Ta’lim psixologiyasi. Samarqand: «Zarafshon» nashriyoti.
6. Rasulova D.A. (2022). O‘quvchilarda ijtimoiy-emotsional kompetensiyalarni
shakllantirish. Toshkent: Innovatsion pedagogika markazi.
7. Nurmatova M. (2021). Maktab psixologiyasi: nazariya va amaliyot. Toshkent:
TDPU nashriyoti.
8. Abdullaeva D. (2016). Shaxs psixologiyasi. Toshkent: «Ilm ziyo» nashriyoti.
9. Usmonxo‘jaeva G. (2023). Maktabgacha va kichik maktab yoshi psixologiyasi.
Toshkent: Innovatsion rivojlanish nashriyoti.
10. Hasanov B.Q. (2020). Ta’limda monitoring va baholash usullari. Toshkent:
«Fan va texnologiya» nashriyoti.
