TOSHMALI TIF MIKROORGANIZMI PROFILAKTIKASI VA KELTIRIB CHIQARADIGAN KASALLIGI HAQIDA
Keywords:
KALIT SO‘ZLAR: Toshmali tif, Rickettsia prowazekii, Pediculus humanus corporis, yuqumli kasallik, toshmalar, gigiyena, profilaktika, antibiotiklar.Abstract
ANNOTATSIYA: oshmali tif — bu Rickettsia prowazekii bakteriyasi sababli
yuzaga keladigan jiddiy yuqumli kasallik bo‘lib, asosan inson kirpikchalari (Pediculus
humanus corporis) orqali tarqaladi. Kasallik yuqori harorat, bosh og‘rig‘i, mushak va
bo‘g‘im og‘rig‘i, shuningdek tanada to‘shmalar paydo bo‘lishi bilan kechadi. Toshmali
tif ko‘pincha zich yashash sharoitlari, gigiyena qoidalarining buzilishi natijasida keng
tarqaladi. Ushbu kasallik tezkor davolanishni talab qiladi, aks holda o‘pka, jigar,
buyrak va markaziy asab tizimi kabi organlarda asoratlar paydo bo‘lishi mumkin.
Profilaktik choralar sifatida shaxsiy gigiyena qoidalariga rioya qilish, kirpikchalarni
nazorat qilish, kiyim va yashash joyini tozalash, shuningdek, kasallik belgilari paydo
bo‘lganda darhol tibbiy yordamga murojaat qilish muhimdir. Bu maqolada toshmali tif
mikroorganizmi, uning klinik ko‘rinishlari, tarqalish yo‘llari, davolash usullari va
profilaktikasi haqida keng qamrovli ma’lumotlar taqdim etilgan.
References
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Azad, A., & Islomov, B. (2018). Infektsion kasalliklar va ularning profilaktikasi.
Toshkent: Tibbiyot nashriyoti.
2. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2023). Typhus: Prevention and
Control. https://www.cdc.gov/typhus/prevention/index.html
3. Raoult, D., & Roux, V. (1999). The body louse as a vector of reemerging human diseases.
Clinical Infectious Diseases, 29(4), 888-911.
4. World Health Organization (WHO). (2022). Vector-borne diseases: Typhus.
https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/vector-borne-diseases
5. Устинов, П. М. (2015). Инфекционные болезни человека. Москва: Медицина.
6. Тан, М. (2017). Эпидемиология и профилактика сыпного тифа. Журнал
инфекционных болезней, 12(3), 45-53.
7. Azad, A.F., & Beard, C.B. (1998). Rickettsial pathogens and their arthropod vectors.
Emerging Infectious Diseases, 4(2), 179-186.
8. Liyanage, J.P., & Pathirana, S. (2020). Epidemiology and prevention of epidemic typhus.
International Journal of Infectious Diseases, 96, 99-104.
9. Shamsiev, R., & Karimov, F. (2021). Sanitariya-gigiyena va infektsion kasalliklarning
oldini olish. Toshkent: Fan va texnologiya.
10. Marrus, S. (2002). Typhus and its historical impact. Journal of Infectious Diseases,
186(2), 1-7.