TO‘KIN-SOCHINLIK PARADOKSI: NIMA UCHUN IQTISODIY O‘SISH SHAROITIDA BA‘ZI MAMLAKATLARDA KAMBAG‘ALLIK DARAJASI ORTIB BORMOQDA
Keywords:
Kalit so’zlar: to‘kin-sochinlik paradoksi, resurslar qarg‘ishi, golland kasalligi, iqtisodiy o‘sish, tengsizlik, xomashyo iqtisodiyoti, boylikni taqsimlash, tabiiy resurslarga qaramlik, iqtisodiyotni diversifikatsiya qilish.Abstract
Annotatsiya
Maqola to‘kin-sochinlik paradoksiga bag‘ishlangan bo‘lib, unda iqtisodiyotning
o‘sishi va tabiiy boyliklarning ko‘payishi kambag‘allik darajasining pasayishiga olib
kelmaydi, ba’zi hollarda esa hatto ijtimoiy-iqtisodiy tengsizlikni kuchaytiradi. Ishda
ushbu hodisaning asosiy sabablari, “resurslar qarg‘ishi” 1 , “golland kasalligi” 2 ,
daromadlarni samarasiz boshqarish va institutsional muammolar tahlil qilingan.
Iqtisodiy o‘sish boyliklarning notekis taqsimlanishi, korrupsiya va davlat
institutlarining zaifligi tufayli qashshoqlikning kuchayishi bilan birga kelgan
mamlakatlar misollari ko‘rib chiqiladi. Iqtisodiyot tuzilmasining ta’siri, xomashyo
eksportiga qaramlik va diversifikatsiyaning yo‘qligiga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Maqolada tabiiy resurslardan foydalanishda barqaror rivojlanish va daromadlarni
adolatli taqsimlashga qaratilgan kompleks yondashuv zarurligi ta’kidlangan. Tadqiqot
natijasida boy resurs bazasiga ega bo‘lgan mamlakatlar uchun to‘kin-sochinlik
paradoksining salbiy oqibatlarini oldini olish bo‘yicha strategiyalar ishlab chiqildi.
References
Foydalangan adabiyotlar va manbalar:
1. Leibbrandt, A., & Lynham, J. (2018). Does the paradox of plenty exist?
Experimental evidence on the curse of resource abundance. Experimental
Economics, 21, 337-354.
2. URL: https://link.springer.com/article/10.1007/s10683-017-9539-y
3. Van der Ploeg, F. (2006). Challenges and opportunities for resource rich economies.
4. URL: https://link.springer.com/article/10.1007/s10683-017-9539-y
5. Karl, T. L. (1999). The perils of the petro-state: reflections on the paradox of
plenty. Journal of international affairs.
6. URL: https://www.jstor.org/stable/24357783
7. Roemer, M., & Gugerty, M. K. (1997). Does economic growth reduce
poverty? (Vol. 5). Cambridge, MA: Harvard Institute for International
Development.
8. URL: https://www.academia.edu/download/34871074/pnaca656.pdf
9. Ite, U. E. (2005). Poverty reduction in resource‐rich developing countries: what
have multinational corporations got to do with it?. Journal of international
Development, 17(7).
10. URL: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jid.1177
11. BAA Ta’lim vazirligining rasmiy veb-sayti
12. URL: https://www.moec.gov.ae/en/economic-indices?utm_
13. BAA Iqtisodiyot vazirligi hisoboti 2023-2024
URL:https://www.moec.gov.ae/en/-/uae-gdp-sees-3.8-per-cent-growth-in-first-
nine-months-of-
2024#:~:text=The%20UAE's%20real%20GDP%20grew,to%20reach%20AED%2
0987%20billion.