ATROF-MUHITGA YETKAZILGAN ZARARNI BAHOLASH VA KOMPENSATSIYA QILISH: XALQARO HUQUQIY ASOSLAR VA MUAMMOLAR

Authors

  • Turgʻunboyev Abrorjon Karimjon o‘gʻli Author

Keywords:

Kalit so‘zlar: atrof-muhit zararini baholash, ekologik kompensatsiya, transchegaraviy zarar, xalqaro atrof-muhit huquqi, davlatlar javobgarligi va “ifloslantiruvchi to‘laydi” prinsipi.

Abstract

Ushbu maqolada atrof-muhitga yetkazilgan zararni baholash va kompensatsiya 
qilishning xalqaro huquqiy asoslari hamda ushbu sohadagi asosiy muammolar tahlil 
qilinadi.  Tadqiqotda  atrof-muhitga  yetkazilgan  ekologik  zararning  turli  shakllari, 
ularni  baholash  metodologiyasi  va  kompensatsiya  mexanizmlarining  hozirgi  holati 
ko‘rib chiqilgan. Xalqaro sud amaliyoti tahlili asosida zamonaviy xalqaro huquqda 
mavjud  bo‘lgan  kamchiliklar  va  ularni  bartaraf  etishning  mumkin  bo‘lgan  yo‘llari 
aniqlangan.  Maqolada  davlatlarning  atrof-muhit  sohasidagi  javobgarligi, 
“ifloslantiruvchi to‘laydi” prinsipi va kompensatsiya fondlarining ahamiyati alohida 
ta’kidlangan. 

References

1. X.M.Yunusov. Atrof-muhitga transchegaraviy ta’sir orqali yetkazilgan zarar uchun

xalqaro-huquqiy javobgarlik. Xalqaro munosabatlar fanlararo ilmiy-nazariy

jurnal.- 3-4 /2020. № 81-82.

2. Birnie P., Boyle A., Redgwell C. International Law and the Environment. 3rd ed.

Oxford: Oxford University Press, 2009. P. 89.

3. Sands P. Principles of International Environmental Law. 3rd ed. Cambridge:

Cambridge University Press, 2012. P. 156.

4. Brown Weiss E. International Environmental Law: Contemporary Issues and the

Emergence of a New World Order // Georgetown Law Journal. 1993. Vol. 81. P.

675-710.

5. ILC Draft Articles on Prevention of Transboundary Harm from Hazardous

Activities. UN Doc. A/56/10, 2001.

6. Jonas H. The Imperative of Responsibility: In Search of an Ethics for the

Technological Age. Chicago: University of Chicago Press, 1984. P. 142.

7. Boyd J. The Nonmarket Benefits of Nature: What Should be Counted in Green

GDP? // Ecological Economics. 2007. Vol. 61. P. 716-723.

8. Stewart R.B. Economic Incentives for Environmental Protection: Opportunities and

Obstacles // Environmental Law and Policy: Nature, Law, and Society. 4th ed. 2010.

P. 234.

9. OECD Recommendation on Guiding Principles concerning International Economic

Aspects of Environmental Policies. C(72)128, 1972.

10. Prieur M. Droit de l'environnement. 6ème éd. Paris: Dalloz, 2011. P. 167.

11. Canada-United States Air Quality Agreement, 1991. Can. T.S. 1991 No. 3.

12. Swaigen J. Transboundary Environmental Cooperation // Canadian Environmental

Law. 2nd ed. Toronto: Butterworths, 1993. P. 445.

13. International Convention on the Establishment of an International Fund for

Compensation for Oil Pollution Damage, 1971. 1110 UNTS 57.

14. Handl G. Chernobyl: Radiological Consequences for Third States // Environmental

Policy and Law. 1988. Vol. 18. P. 50-55.

15. Sand P.H. Compensation for Environmental Damage from the 1986 Chernobyl

Nuclear Accident // Environmental Policy and Law. 2005. Vol. 35. P. 123-128.

16. Umwelthaftungsgesetz (Environmental Liability Act), Germany, 1990. BGBl. I S.

2634.

17. https://www.undp.org/ukraine/projects/environmental-damage-assessment

18. https://ijc.org/en/mission/air-quality-

agreement#:~:text=Signed%20in%201991%2C%20The%20Canada,every%20two

%20years%20on%20progress.

Published

2025-07-07

How to Cite

Turgʻunboyev Abrorjon Karimjon o‘gʻli. (2025). ATROF-MUHITGA YETKAZILGAN ZARARNI BAHOLASH VA KOMPENSATSIYA QILISH: XALQARO HUQUQIY ASOSLAR VA MUAMMOLAR . TADQIQOTLAR, 65(2), 22-33. https://scientific-jl.com/tad/article/view/24373