ЎРИКНИ ҚАЙТА ИШЛАБ ИЧИМЛИКЛАР (ШАРБАТ, КОМПОТ) ОЛИШ ТЕХНОЛОГИЯСИ
Keywords:
Калит сўзлар: Ўрик, шарбат, компот, қайта ишлаш, технология, термик ишлов бериш, пастеризация, фильтрлаш, озуқавий хусусиятлар, сифат назорати, энергия сарфи, экологик барқарорлик, қадоқлаш, қишлоқ хўжалиги, озиқ-овқат саноати, экспорт, Субхон, Исфара, Шаҳноз.Abstract
Аннотация
Ушбу мақола Ўзбекистоннинг маҳаллий ўрик сортлари – “Субхон”,
“Исфара” ва “Шаҳноз” асосида ичимликлар (шарбат ва компот) ишлаб чиқариш
технологиясини кўриб чиқади. Ишлаб чиқаришнинг асосий босқичлари –
хомашёни танлаш, ювиш, данакларини ажратиш, эзиш, термик ишлов бериш,
фильтрлаш, пастеризация ва қадоқлаш жараёнлари батафсил таҳлил қилинади.
Технологиянинг озуқавий хусусиятларга (витамин С, антиоксидантлар, диетик
толалар), энергия сарфига, экологик барқарорликка ва сифат назоратига таъсири
ўрганилади. Ўзбекистон қишлоқ хўжалиги шароитида ўрик ичимликларини
ишлаб чиқаришнинг амалий имкониятлари ва экспорт бозоридаги аҳамиятига
алоҳида эътибор берилган. Тадқиқот илмий адабиётлар, Ўзбекистоннинг
норматив-ҳуқуқий ҳужжатлари ва амалий маълумотларга асосланади. Мақола
технологиянинг афзалликлари ва чекловларини қиёсий таҳлил қилиб,
Ўзбекистонда ўрик ичимликлари ишлаб чиқаришни ривожлантириш бўйича
таклифлар беради.
References
Фойдаланилган адабиётлар
1. Aliyev, R. (2023). Modern processing technologies for fruit purees in Central Asia.
Journal of Agricultural Science and Technology, 25(3), 45–56.
2. Johnson, P., & Lee, S. (2021). Impact of thermal processing on nutritional retention
in fruit purees. Food Chemistry, 342, 128–135.
3. Rahman, M. (2019). Processing methods and their impact on fruit quality.
International Journal of Food Science, 15(2), 89–97.
4. Smith, J., Brown, T., & Wilson, R. (2020). Nutritional losses in fruit processing.
Journal of Food Processing and Preservation, 44(7), e14567.
5. Zhang, L., Wang, X., & Chen, Y. (2022). Sustainable processing technologies for
fruit purees. Food Engineering Reviews, 14(4), 321–330.
6. Global Trade Data. (2024). Fruit juice and beverage market trends in Asia-Pacific.
Retrieved from http://www.globaltradedata.org
7. UzAgroTech. (2023). Energy-efficient processing systems for agricultural
products in Uzbekistan. Tashkent: Uzbekistan Agricultural Research Institute.
8. Ўзбекистон Республикаси Статистика агентлиги. (2024). Ўзбекистонда
қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспорти: 2023 йил статистикаси. Тошкент:
ЎзДавСтатистика.
9. Ўзбекистон Республикасининг “Озиқ-овқат хавфсизлиги тўғрисида”ги
қонуни. (2021). Тошкент: Адолат.
10. Ўзбекистон Республикасининг “Қишлоқ хўжалигини ривожлантириш
тўғрисида”ги қонуни. (2004). Тошкент: Адолат.
11. ДСт 3290:2015. Шарбатлар ва ичимликлар. Техник шартлар. Тошкент:
ЎзДавСтандарт.
12. ДСт 3331:2016. Мева ва сабзавот пюрелари. Умумий техник шартлар.
Тошкент: ЎзДавСтандарт.
