ENTOMOFAUNA MONITORINGI VA UNING EKOLOGIK AHAMIYATI
Keywords:
Kalit so‘zlar.Entomofauna, monitoring, bioindikator, ekotizim, hasharotlar, ekologik muvozanat, biologik xilma-xillik, antropogen omillar, biomonitoring, muqobil tahlil.Abstract
Ushbu maqola entomofauna ya’ni hasharotlar olami monitoringining ekologik
ahamiyati chuqur yoritilgan. Tabiiy ekotizimlarda insektlarning tutgan o‘rni, ularning
populyatsion dinamikasi, trofik zanjirdagi vazifalari va bioindikator sifatidagi
imkoniyatlari tahlil qilinadi. Inson faoliyati, xususan, urbanizatsiya, qishloq xo‘jaligi,
sanoat chiqindilari va iqlim o‘zgarishi kabi omillar ta’sirida yuzaga kelayotgan
entomofaunaning pasayishi holatlari monitoring asosida ko‘rib chiqiladi.Turli
geoxavfli zonalarda entomofauna monitoringi olib borish zarurati ilmiy asosda bayon
etilgan. Shuningdek, entomofaunani saqlash va ularni kuzatish bo‘yicha zamonaviy
texnologik yondashuvlar masofadan zondlash, GIS tizimlari, sun’iy intellekt asosida
ishlovchi monitoring vositalari muhim ahamiyat kasb etishi ta’kidlanadi. Ushbu
monitoring uslublari orqali ekologik xavflarni erta aniqlash va ularning oldini olish
mumkin. Entomofaunaning ekologik barqarorlikni ta’minlashdagi ahamiyati,
changlatuvchi, parazit va yirtqich turlar orqali ekotizimdagi muvozanatni saqlashdagi
xizmati atroflicha tahlil etilib, ekologik xavfsizlik strategiyasining muhim tarkibiy
qismi sifatida asoslab berilgan.
References
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Elton, C.S. (1927). Animal Ecology. London: Macmillan.
2. Margalef, R. (1968). ‘‘Perspectives in Ecological Theory’’ University of Chicago
Press.
3. Abdullayev I.A., Mirzayev M., Djalilov A. (2010). ‘‘O‘zbekistonning
entomofaunasi va uni saqlash muammolari’’ Toshkent: Fan.
4. UNEP (2020). Global Biodiversity Outlook 5.
5. FAO (2019). Agroecology Knowledge Hub.
