O’ZBEK VA ARAB TILLARINING GRAMMATIK STRUKTURALARIDAGI O’XSHASHLIK VA FARQLAR
Keywords:
Kalit so‘zlar:o‘zbek tili, arab tili, grammatika, fe’l yasalishi, zamonlar, gap tuzilishi, til taqqoslash, agglutinatsiya, fleksiya, tilshunoslik, madaniy ta’sirAbstract
ANNOTATSIYA:Ushbu maqolada o‘zbek va arab tillarining grammatik
strukturalari solishtirilib, ular orasidagi o‘xshashliklar va farqlar tahlil qilingan.
Maqolada fe’l yasalishi, zamonlarning ifodalanishi, gap tuzilishi, ko‘plik va egalik
shakllari, shuningdek, so‘z tartibi kabi grammatik jihatlar asosiy tahlil obyekti sifatida
ko‘rib chiqiladi. O‘zbek tili agglutinativ til sifatida qo‘shimchalar yordamida
grammatik ma’no ifodalasa, arab tili flektiv til bo‘lib, so‘z ildizlari va maxsus vaznlar
orqali yangi shakllar yaratadi. Tadqiqot natijasida ikki til orasida tuzilma va o‘xshash
jihatlarini shakllantirganiga e’tibor qaratiladi. Ushbu maqola tilshunoslik, tarjima
nazariyasi va chet tillarini o‘qitish metodikasi bilan shug‘ullanuvchilar uchun foydali
bo‘lishi mumkin.
References
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Boltakulova, G. F. (2021). Comparative Analysis of Case in Uzbek and Arabic Languages.
JournalNX – A Multidisciplinary Peer Reviewed Journal, 7(04), 392–393
(repo.journalnx.com)
2. Mustafaeva, N. (2024). Similarities and Differences of Verb Structural Classes in English
and Uzbek Language Grammar. Tadqiqotlar.UZ, 39(1), 10–14 (tadqiqotlar.uz)
3. International Journal of Research: Mamadaliyev, M. – Comparative Study Of Syntactic
Agreement In Arabic And Uzbek Languages (2019). Bu maqola subyekt–fe’l va boshqa
sintaktik kelishik elementlarini qiyosiy tahlil qiladi (journals.pen2print.org)
4. Avalova, Z. S. (2025). Comparative Study of Word Formation in English and Uzbek
Languages. Modern Education and Development, 26(2), 140–147 (scientific-jl.com)
5. Butabekova, D., & Urinboev, S. (2023). The Grammatical Category of Degrees of
Comparison. Journal of Academic Research and Trends in Educational Sciences
(JARTES), 2(3), 312–316 (ijournal.uz
6. Boltakulova (2021) maqolasi arab va o‘zbek tillaridagi kelishik (case) strukturasini
tahlil qilib, gap tuzilishidagi morfologik-funksional farqlarni ko‘rsatadi.
(repo.journalnx.com)
7. Mustafaeva (2024) — fe’l yasalishi va fe’l sinflari bo‘yicha o‘zbek va ingliz tilida
solishtirma yondashuvni beradi, metodologik jihatdan sizga o‘xshash maqola natijasida
grammatik farqlarni aniqlashda foydali bo‘ladi. (tadqiqotlar.uz)
8. Mamadaliyev (2019) — sintaktik kelishik ta’riflari, subyekt va predikat bog‘lanishidagi
o‘xshashlik va farqlar tahlili uchun. (journals.pen2print.org)
9. Avalova (2025) — (ingliz-o‘zbek guruhida) leksik‐morfologik yadro shakllar jarayonlari
orqali yondashadi; bu o‘zbek tilining agglutinativ xususiyatlarini boshqa til bilan
taqqoslash uchun misol imkonini beradi. (scientific-jl.com)
10. Butabekova & Urinboev (2023) — solishtirma jihatda qalay daraja (gradatsiya)
ifodalari haqida taxlil beradi, zamon bilan bog‘liq morfologik aspektlarni
chuqurlashmoqchi bo‘lganlar uchun tavsiya etiladi. (ijournal.uz)
