SOG‘LOM OVQATLANISH TARTIBI VA TAVSIYALAR.
Keywords:
Kalit so‘zlar: Sog‘lom turmush tarzi tomon dadil qadam bosish uchun, tartibli sog‘lom ovqatlanish qoidalari, to‘gri ovqatlanish tartibiga rioya qilib, faol hayot tarzini olib borganlar- to‘g‘ri ovqatlanib ammo kam harakat qiladigan insonlarga nisbatan tezroq natijaga erishadilar.Abstract
Annotatsiya: O‘zbekistonda sog‘lom ovqatlanish masalasi so‘nggi yillarda
dolzarb ahamiyat kasb etmoqda. Mamlakatda noto‘g‘ri ovqatlanish, jismoniy
harakatsizlik, tamaki va spirtli ichimliklarni iste'mol qilish kabi omillar bilan bog‘liq
yuqumsiz kasalliklar keng tarqalgan bo‘lib, bu kasalliklar barcha o‘limlarning
taxminan 79% ini tashkil qiladi. 2020-yil noyabr oyida Prezident tomonidan
"Aholining sog‘lom ovqatlanishini ta'minlash bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar
to‘g‘risida" qaror imzolangan. Ushbu qaror doirasida umumiy o‘rta ta'lim maktablari
o‘quvchilarining sog‘lom va xavfsiz ovqatlanish tizimini takomillashtirish, maktab
oshxonalarini sanitariya qoidalari va gigiyena normativlariga mos holatga keltirish
kabi chora-tadbirlar belgilangan. 2023-yilda "To‘g‘ri ovqatlanish va sog‘lom turmush
tarzi" umummilliy harakati yo‘lga qo‘yilishi rejalashtirilgan edi. Ushbu harakat aholiga
smartfon va mobil ilovalar yordamida o‘z sog‘lig‘i va ovqatlanishini nazorat qilishni
o‘rgatish, to‘g‘ri ovqatlanish bo‘yicha mobil ilova yaratish kabi tadbirlarni o‘z ichiga
oladi. 2025-yil fevral oyida esa "Sog‘lom inson — sog‘lom millat" umummilliy
harakati boshlanishi e’lon qilindi. O‘tkazilgan o‘rganishlarga ko‘ra, aholining 44%
jismoniy faol emasligi, 36% esa to‘g‘ri ovqatlanish qoidalariga amal qilmasligi
aniqlangan. Shuningdek, aholining boshoqli va donli mahsulotlar, meva-sabzavotlar
iste'moli kamayib, tuz va shakar iste'moli ortib borayotgani xavotir uyg‘otmoqda.
Umuman olganda, O‘zbekistonda sog‘lom ovqatlanish va turmush tarzini targ‘ib qilish
bo‘yicha qator davlat dasturlari va tashabbuslari amalga oshirilmoqda. Biroq, aholining
muayyan qismi hali ham to‘g‘ri ovqatlanish qoidalariga rioya qilmaydi, bu esa
sog‘liqni saqlash tizimi uchun muhim vazifa bo‘lib qolmoqda. Shu sababli mazkur
maqolada sog‘lom ovqatlanish bo‘yicha ba’zi tavsiyalar berilgan.
References
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. В. Ф. Учайкин. «Руководство по инфекимонннм болезням у детей». Москва.
1998 г.
2. http://marifat.uz/marifat/ruknlar/umumii-urta-talim/4926.htm
3. Ahmadaliyeva, G. H. (2022). YARIMO ‘TKAZGICH MODDALAR VA
ULARNING XARAKTERISTIKALARI. Евразийский журнал академических
исследований, 2(1), 91-93.
4. Usmonov, S., & Isroilov, S. (2023). CHAQALOQLARDA QORIN DAM
BO‘LISHINING SABABLARI, DAVOLASH USULLARI. Евразийский
журнал академических исследований, 3(4 Part 2), 196-199.
5. Abdusubxon o‘g‘li, U. S. (2023). YURAK ISHEMIK KASALLIKLARI VA
ULARNI OLDINI OLISHNING ZAMONAVIY USULLARI. PRINCIPAL
ISSUES OF SCIENTIFIC RESEARCH AND MODERN EDUCATION, 2(6).
6. Abdusubxon o‘g‘li, U. S. (2023). BUYRAK TOSH KASALLIKLARINI HOSIL
BO‘LISHIDA GIPODINAMIYANING TA'SIRI. PRINCIPAL ISSUES OF
SCIENTIFIC RESEARCH AND MODERN EDUCATION, 2(6).
7. Usmonov, S., & Alisherjonova, F. (2023). INSON TANASIDA BO‘LADIGAN
ELEKTR HODISALARI. Евразийский журнал академических
исследований, 3(4 Part 2), 200-203.
8. Isroil o‘g‘li, X. M., & Abdusubxon o‘g‘li, U. S. (2023, April). GIPERTONIYA
KELIB CHIQISHI SABABLARI. In INTERNATIONAL SCIENTIFIC-
PRACTICAL CONFERENCE ON" MODERN EDUCATION: PROBLEMS AND
SOLUTIONS" (Vol. 2, No. 5).
9. Abdusubxon o‘g‘li U. S. et al. BOLALARDA GASTROENTRITNING
NAMOYON BO‘LISHI //INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL
CONFERENCE ON" MODERN EDUCATION: PROBLEMS AND
SOLUTIONS". – 2023. – Т. 2. – №. 5.
10. Abdusubxon o‘g‘li, U. S. (2023). KAM HARAKATLIK NATIJASIDA KELIB
CHIQADIGAN KASALLIKLARNI XALQ TABOBATI BILAN
DAVOLASHNING TOP 10 TA USULI. SCIENCE AND PEDAGOGY IN THE
MODERN WORLD: PROBLEMS AND SOLUTIONS, 1(3).
11. Abdusubxon o‘g‘li U. S. et al. GIPERTONIYA KASALLIGINI
RIVOJLANISHINI OLDINI OLISHNING ENG YAXSHI USULLARI
//SCIENCE AND PEDAGOGY IN THE MODERN WORLD: PROBLEMS AND
SOLUTIONS. – 2023. – Т. 1. – №. 3.
12. Abdusubxon o‘g‘li U. S. et al. QONNI SUYULTIRADIGAN TOP-10
MAHSULOT //SCIENCE AND PEDAGOGY IN THE MODERN WORLD:
PROBLEMS AND SOLUTIONS. – 2023. – Т. 1. – №. 3.
13. Abdusubxon o‘g‘li U. S., Vaxobjon o‘g‘li Q. A. BOLALARDA ENG KO‘P
UCHRAYDIGAN RAXIT KASALLIGI //STUDIES IN ECONOMICS AND
EDUCATION IN THE MODERN WORLD. – 2023. – Т. 2. – №. 5.
14. Abdusubxon o‘g‘li U. S. ELEKTROMAGNIT MAYDONINING
ORGANIZMGA TA’SIRI //SCIENCE AND INNOVATION IDEAS IN
MODERN EDUCATION. – 2023. – Т. 1. – №. 2.
15. Abdusubxon o‘g‘li U. S. et al. KONDILOMA VIRUSLARINI DAVOLASHDA
KRIOGEN TERAPIYA //PRINCIPAL ISSUES OF SCIENTIFIC RESEARCH
AND MODERN EDUCATION. – 2023. – Т. 2. – №. 1.
16. https://reo.world/uz/tibbiyot-hodimlari-uchun/reo-pediatriyada/znevodnennya-u-
ditej-yak-zapobigti-a-ne-borotisya-z-naslidkami/
17. https://zira.uz/uz/2018/09/19/sog-lom-ovqatlanish-tartibi/
18. Lex.uz
