FARG'ONA VODIYSIGA INTRODUKSIYA QILINGAN DORIVOR INGICHKA BARGLI LAVANDA (LAVANDULA ANGUSTIFOLIA MILL) O‘SIMLIGIGAABIOTIK OMIL (QURG‘OQCHILIK)NI TA’SIRI O‘RGANISH.

Authors

  • Odilova Zulayxo Zohidjon qizi in Author
  • Anvarjonova Zebo Zafarjon qizi Author
  • Maxmudova Barno Jaloliddin qizi Author
  • Maxmudov Valijon Madaminovich Author

Keywords:

Kalit so‘zlar: suv, efir moyi, glukoza, alluloza, fruktoza, D-sellobioza, saxaroza melezitoza, rafinoza va qurg‘oqchilik.

Abstract

 
Annotatsiya 
Maqolada  lavanda  o‘simligini  yetishtirishda  suvning  ahamyati  o‘rganildi. 
Ma’lumki  lavanda  o‘simligi  efir  moylar  miqdori  ko‘pligi  va  manzarali  tur  sifatida 
mashhurligi uchun bugungi kunda butun dunyo bo‘ylab bu o‘simlikka talab ortmoqda. 
Biroq  global  o‘zgaruvchan  iqlim  sharoiti  va  qurg‘oqchilik  ushbu  o‘simlikning  efir 
moylarining tarkibidagi kimyoviy birikmalarga o‘z ta’sirini o‘tkazmoqda. Uzoq vaqt 
sodir bo‘ladigan qurg‘oqchilik o‘simlikda hosilning yo‘qolishi va efir moyi tarkibini 
o‘zgarishiga olib kelmoqda. Ushbu tadqiqotda asosiy o‘stiriladigan lavanda turlarining 
suv  tanqisligidan  so‘ng  qayta  sug‘orilgan  o‘simlikdagi  kimyoviy  birikmalar  tahlil 
qilindi. Tajribada uzoq muddatli qurg‘oqchilikdan so‘ng o‘simlikda glukoza, saxaroza, 
melezitoza  va  rafinozaning  to‘planishi  aniqlandi,  ammo  alluloza,  fruktoza  va  D-
sellobiozaning miqdori kamayishi kuzatildi. Aminokislatalar, gidrokafein kislatasi va 
kofein kislatasi  sezilarli darajada to‘plangan. Uzoq muddatli qurg‘oqchilik o‘simlikda 
shuningdek  galactinol,  poliollar  va  arabitol  moddalarini  kamayishiga  olib  kelgan. 
Qurgoqchilikdan  so‘ng  o‘simliklar  qayta  sug‘orilganda  uning  tarkibidagi  ayrim 
birikmalar  qayta  tiklanmadi.  Bizning  tadqiqotimiz  shundan  iboratki,  suv yetishmovchiligi  lavanda  barglarining  birlamchi  va  ikkilamchi  metobolitik 
jarayonlariga o‘z ta’sirini o‘tkazdi va efir moyi ishlab chiqarishda  lavanda sanoatiga 
kuchli ta’sir ko‘rsatishini takidlaydi. 

References

ADABIYOTLAR ROYXATI

1. Cavanagh, H.M.A.; Wilkinson, J.M. Biological Activities of Lavender Essential

Oil. Phytother. Res. 2002, 16, 301–308.

2. Lupoae D., Alexe P., Stănciuc N. Overview on the Potential Role of

Phytochemicals from Lavender as Functional Ingredients. Ann. Univ. Dunarea

Galati. Fascicle VI-Food Technol. 2020;44:173–188. doi:

10.35219/foodtechnology.2020.2.11.

3. Wells R., Truong F., Adal A.M., Sarker L.S., Mahmoud S.S. Lavandula

Essential Oils: A Current Review of Applications in Medicinal, Food, and

Cosmetic Industries of Lavender. Nat. Prod. Commun.

2018;13:1934578X1801301038.

4. Gorgini Shabankareh H, Khorasaninejad S, Soltanloo H, Shariati V (2021a)

Physiological response and secondary metabolites of three lavender genotypes

under water deficit. Scientific reports 11: 19164.

5. Jiao W, Wang L, Smith WK, Chang Q, Wang H, D’Odorico P (2021) Observed

increasing water constraint on vegetation growth over the last three decades. Nat

Communication 12: 3777

6. Albergaria ET, Oliveira AFM, Albuquerque UP (2020) The effect of water

deficit stress on the composition of phenolic compounds in medicinal

plants. South African Journal of Botany 131: 12–17.

7. Chandra Kanta and P.B.Rao(2014) Effect Of Water Stress On Seed Germination

And Seedling Growth In Six Medicinal Plant Species In Tarai Region,

Uttarakhand. An International Quarterly Journal of Life Sciences 9(4): 1383-

1388.

8. J.M. Guzmán-Albores, J.A. Montes-Molina, J.H. Castafón-González, M. Abud-

Archila, F.A. Gutiérrez-Miceli and V.M. Ruiz-Valdiviezo*(2020). Effect of

different vermicompost doses and water stress conditions on plant growth and

biochemical profile in medicinal plant, (Moringa oleifera Lam). Journal of

environmental biology 41: 240-246.

9. Du B, Rennenberg H (2018) Physiological responses of lavender (Lavandula

angustifolia Mill.) towater deficit and recovery. South African Journal of

Botany 119: 212–218.

Published

2025-03-20

How to Cite

Odilova Zulayxo Zohidjon qizi in, Anvarjonova Zebo Zafarjon qizi, Maxmudova Barno Jaloliddin qizi, & Maxmudov Valijon Madaminovich. (2025). FARG’ONA VODIYSIGA INTRODUKSIYA QILINGAN DORIVOR INGICHKA BARGLI LAVANDA (LAVANDULA ANGUSTIFOLIA MILL) O‘SIMLIGIGAABIOTIK OMIL (QURG‘OQCHILIK)NI TA’SIRI O‘RGANISH . TADQIQOTLAR, 58(2), 186-191. https://scientific-jl.com/tad/article/view/5661